این کاندیدا تأکید کرد: باید سیاست اقتصادی با سیاست سیاسی ما کاملاً منطبق باشد، و در یک مسیر قرار بگیرد، درحالی‌که امروز می‌بینیم این دو مسیر کاملاً از هم جدا است، در بخش اقتصاد اعلام نیاز می‌کنیم، اما با واردات و دست دراز کردن به بیرون، در سیاست اعلام بی‌نیازی می‌کنیم. امروز ما می‌بینیم وقتی این همه بیکار در جامعه وجود دارد هیچ شاخصی برای بی‌عدالتی نیست. حتی آن شاخص‌هایی که معروف است مثل ضریب جینی امروز می‌بینیم که طبق آخرین اعلام بانک مرکزی بعد از اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها دو دهک بالا و دو دهک پایین جامعه تا حدی سود بردند و شش دهک وسط در فشار بیشتری قرار گرفتند.
روحانی ادامه داد: کارخانه کفش ملی که روزی افتخار ما در کشورهای همسایه بود امروز تبدیل به انبار ماشین سایپا شده یا پارس الکتریک تبدیل به لانه کبوترها شده که این نشان می‌دهد اینجا عدالتی بین نیازهای واقعی و عملکرد واقعی دولت وجود ندارد.
" در ادامه مناظره اظهار داشت: یک بحث اساسی که در این سؤال باید به آن جواب داد این است که ما باید عدالت را اصل بدانیم، حتی باید عدالت را مقدم بر پیشرفت بدانیم. اگر توانستیم عدالت را یعنی همه ظرفیت‌های مردم را برای بروز استعدادهایشان فراهم کنیم حتماً به دنبال خودش پیشرفت هم خواهد بود و به اعتقاد بنده عدالت یعنی این. چیزی که در اینجا اهمیت پیدا می‌کند این است که عدالت باید به شکل ساختاری و نهادینه شکل بگیرد، نه به شکل حرکت‌های مقطعی یا موضوعات مشخص.
وی در ادامه تصریح کرد: مثلا یکی از بحث‌هایی که در اقتصاد مطرح بوده و بسیار مهم است، عدالت در تخصیص منابع است؛ یعنی منابع اولیه در بحث منابع ارزی و پولی و مالی باید ببینیم وقتی تخصیص داده میشود ساختار ما چگونه عادلانه این کار را انجام می‌دهد، حتی در مرحله تولید اینکه ما در بهره‌برداری از سهم تولید چگونه عادلانه سیاست‌گذاری می‌کنیم که منافع تولید را به کسی که سرمایه‌گذاری کرده و کار انجام داده میتواند کمک کند به عدالت ساختاری. اگر این دو مرحله شکل بگیرد بعد از تولید هم میتواند عدالت مورد نظر را شکل دهد.
غرضی در ادامه گفت: اولین بخش عدالت این است که دولت دست خود را از جیب مردم بیرون بیاورد، وقتی دولتی ارز را از 7 تومان به 3500 تومان می‌رساند جیب فقرا را خالی می‌کند.
وی اظهار داشت: عدالت باید دستی را که در جیب فقرا کار می‌کند قطع کند؛ دولت متورم فقرا را فقیرتر و اغنیا را غنی‌تر می‌کند این روشهای ناقص منجر به ضعف فقرا و قوی‌تر شدن اغنیا میشود.
غرضی افزود: 100 سال است که 100 ین ژاپن یک دلار است و 50 سال است که یک دلار چین 8 یون است. لذا ما باید درس بگیریم و قیمت پول ملی را تثبیت کنیم عزیزان در پست ریاست جمهوری می‌بایست متعهد شوند و توضیح دهند که هنگام ترک دولت قیمت دلار چه قدر است.
ولایتی در ادامه گفت: عدالت در عمل یعنی استفاده یکسان همه از امکانات کشور مانند تحصیل، وام، مسکن و ..... بنابراین شهروند درجه یک و دو نداریم و هر ایرانی در داخل و خارج از کشور به طور یکسان باید از همه امکانات استفاده کند.
ولایتی خاطر نشان کرد: عدالت و پیشرفت می‌بایست باهم توام باشند اگر پیشرفت بدون عدالت باشد فاصله طبقاتی زیادمی‌شود که و این امر خلاف ارزش های اسلامی است.
عارف در ادامه تصریح کرد: برای تحقق گسترش عدالت اقتصادی می‌بایست تولید ثروت و رشد اقتصادی داشته باشیم به نظر میرسد در حال حاضر کشور ما به رشد 8 درصدی نیاز دارد، لذا برای این مهم اولویت باید به نقاط مرزی و غیربرخوردار داده شود چرا که متاسفانه امروزه خط فقر بسیار بالا رفته و به مرز 44 درصد رسیده است هدف ما این است که تعداد فقرا کمتر و مشکلات اقشار آسیب پذیر کاهش یابد.
قالیباف در پاسخ به سخنان رقبای خود گفت: عدالت نه گفتنی است، نه شنیدنی، بلکه اقدامی است که باید اتفاق بیفتد و مردم طعم آن را بچشند؛ عدالت فردی در این کشور یعنی این که همه افراد از فرصت‌ها براساس قانون برخوردار باشند.
قالیباف ادامه داد: در عدالت جغرافیایی نباید تنها به مرکز استان‌ها توجه کنیم همچنین در عدالت اجتماعی نیز می‌بایست توجه ویژه‌ای به قشر زنان، کارگران و غیره شود چنان چه هر حرفی درباره عدالت بزنیم اما رشد اقتصادی نداشته باشیم آن شعاری بیش نیست.
قالیباف در ادامه به مسئولیت‌های خود در نیروی انتظامی اشاره کرد و گفت: بنده در نیروی انتظامی توفیق خدمت‌رسانی داشتم به طوری که همه افراد از پیر و جوان دسترسی یکسانی به عدالت و امنیت پیدا کردند در شهرداری نیز اولویت را به مناطق محروم داده‌ام.
در ادامه حداد عادل گفت: دهه کنونی دهه پیشرفت نامیده شده است، چرا که بعضی نظریه‌های پیشرفت که در خارج از مبانی اسلامی طراحی شده به پیشرفت بیشتر از عدالت اهمیت می‌دهد.
وی با اشاره به برنامه چهارم توسعه گفت: ما شاهد کج رویی‌هایی در مبانی برنامه چهارم بودیم در آن زمان در اسناد بالادستی نظریه‌هایی بود که به عدالت نگاه فرودستی داشت در حالی که عدالت و پیشرفت می‌بایست با هم باشند و هیچ کدام نباید فراموش شوند.
حدادعادل افزود: یکی از دغدغه‌های تامین عدالت قانون هدفمندی یارانه‌هاست چنان که مشاهده میشود یک خانواده با چندین اتوموبیل مقدار بسیار زیادی بنزین مصرف می کنند اما یک خانواده فقیر هیچ استفاده‌ای از بنزین ندارد.
حداد عادل با بیان این که عدالت اقتصادی مستلزم تامین زیرساخت‌هاست گفت: پس از انقلاب تا حد زیادی عدالت اقتصادی محقق شده است.
رضایی نیز در نوبت صحبت خود گفت: در هنگام سفر به شهرستانها و مشاهده کردن وضعیت بازار، کشاورزی و کارخانجات آن ها احساس کردم با آرمان بزرگ انقلاب فاصله داریم تبعیض، پارتی بازی و رشوه در سیستم اداری، قوه قضاییه و سایردستگاه ها نفوذ پیدا کرده و اجازه توزیع عادلانه ثروت را نداده است.
رضایی تصریح کرد: دوستان به ما بگویند چرا این فاصله آن قدر زیاد شده است دوران شعار دادن تمام شده است علت این که بنده اکثر برنامه‌هایم را توضیح داده‌ام به این دلیل است که ما خواهان عملی کردن شعار عدالت هستیم چرا که یک عدالت توضیحی و یک عدالت تولیدی داریم و هم در تئوری هم نگاه و هم شاخص مشکلاتی داریم.
روحانی نیزدر ادامه مناظره گفت: در بحث عدالت می‌بایست به مسئله رانت و فساد اشاره شود چرا که متاسفانه در سالهای اخیر بیشتر شاهد آن بودیم هم چنین رهبر معظم انقلاب نیز در مبارزه با فساد اقتصادی بسیار تاکید کردند.
روحانی ادامه داد: عدالت فرصت برابر برای کل مردم و اتباع ایرانی و اقوام و مذاهب مختلف است بنابراین این فرصت باید به وجود آید.
وی خاطر نشان کرد: در بعضی از بخشها باید فصل سه قانون اساسی به خوبی اجاره شود هم چنین در بحث عدالت اجتماعی باید مسئله حمایت از محرومین در اولویت قرار گیرد و به زنان و کارگران توجه بیشتری شود چرا که 66 درصد زنان بین 20 تا 29 سال امروز بیکار هستند.
روحانی اظهار داشت: عدالت باید در تمام امکانات کشور مشاهده شود و همگی می بایست از امکانات فرهنگی، اجتماعی واقتصادی به صورت برابر استفاده کنند.
وی به بحث تمرکززایی اشاره کرد و گفت: در بحث تمرکززایی استان‌ها احساس می کنند توان تصمیم‌گیری برای استان‌های خود را دارند نکته دیگر آن است که باید بار تمرکز از روی دوش تهران برداشته شود.
حداد عادل در پاسخ به این سوال که برنامه دولت شما برای مواجه با کاهش درآمدهای نفتی در اولین سال دولتتان چیست؟ پاسخ داد: برای مقابله با آثار ناشی از کاهش درآمدهای نفتی در درجه اول باید به صادرات غیر نفتی توجه کنیم و می‌توانیم با افزایش صادرات غیر نفتی جای خالی صادرات نفتی را پر کنیم.
وی افزود: کشور ما از نظر کشاورزی امتیازات بالا و تنوع اقلیمی دارد و ما می توانیم صادرات کشاورزی داشته و از مزایان گردشگری برای تامین ارز به جای کاهش ارز ناشی از نفت استفاده کنیم.
عضو ائتلاف پیشرفت ادامه داد: ما می توانیم از سایر امتیازاتمانند دالان عبوری و کریدور ترانزیتی شمال و جنوب استفاده کنیم و اینها همه می تواند در مقابل کاهش درآمدهای نفتی ما را مقاوم کند.
وی ادامه داد: دولت باید انضباط مالی خود را افزایش دهد چراکه ریخت و پاش و مصرف زیاد ما را به ارز و به خصوص ارز نفتی محتاج تر می کند.
حداد عادل اظهار داشت: ما می توانیم با افزایش انضباط مالی راه های دیگری را هم تعقیب کنیم که اقتصاد مقاومتی از جمله اموری است که می تواند کشور را در مقابل مسئله نفت بیمه کند.
عضو ائتلاف پیشرفت افزود: مراد از اقتصاد مقاومتی کاهش رشد اقتصادی یا فقر اقتصادی نیست بلکه عوض کردن شیوه اقتصاد، پوست اندازی و نوسازی اقتصاد است.
وی تصریح کرد: اقتصاد مقاومتی در واقع توجه به تولید ملی و حمایت از کار و سرمایه ایرانی است و در یک کلمه فکر می‌کنم که ملت ما و دولت من در آینده برای مقابله را کاهش درآمدهای ناشی از تحریم نفت باید سبک زندگی اسلامی را حاکم کند.
حداد عادل افزود: ما نباید به سبک زندگی غربی زندگی کنیم و طعمه تحریم غرب قرار بگیریم.
* با ایجاد پالایشگاه‌ها و پتروشیمی‌ها جلوی خام فروشی را بگیریم
روحانی درباره مواجه با کاهش درآمدهای نفتی اظهار داشت: یکی از راههای ضروری در این مسیر این است که دست از خام فروشی برداریم چراکه امروزه بسیاری از صادرات ما کالاهای خام است حتی معادن و سنگ‌های قیمتی ما بعد از استخراج از معادن به روی دریا رفته و توسط چینی ها روی آن کار میشود و بعد یا به ایران برگردانده میشود و یا به کشورهای دیگر منتقل میشود.
وی افزود: در بحث نفت می‌توانیم نفت را تبدیل به فرآورده کرده و موانع را برداریم تا مردم بتوانند با ایجاد پالایشگاه‌ها و پتروشیمی ها جلوی خام فروشی را در حوزه نفت بگیرند و موانع صادراتی که امروز وجود دارد را برداریم.
روحانی ادامه داد: با برداشتن موانع صادرات می‌توانیم صادرات غیر نفتی را جایگزین کنیم و ظرفیت‌های خالی صنعت را که بالای 40 درصد است را با امکانات کمی پر کنیم و این کار می تواند تولیدگر باشند و با صادرات آن جبران کاهش درآمد نفتی را بگیریم.
وی اظهار داشت: ما می‌توانیم در کشور مرکز صادرات برق برای منطقه باشیم و نفت و گاز را تبدیل به برق کرده و آن را صادر کنیم.
* وابستگی بودجه کشور به نفت باید به صفر برسد
عارف در ادامه در واکنش به این سوال گفت: جهت گیری کلی ما اقتصاد بدون نفت است و باید وابستگی بودجه به نفت را به صفر برسانیم.
وی افزود: ما نفت را یک ثروت ملی می‌دانیم که باید آن را از زیر زمین بیرون آورده و به ثروت مولد و ماندگار تبدیل کنیم چراکه نفت متعلق به نسل‌های آینده هم هست.
عارف تصریح کرد: انضباط مالی دولت و کاهش هزینه‌های دولتی نقش مهمی در کاهش وابستگی بودجه به نفت داریم، تسریع در کاهش تصدی دولتی با جهت‌گیری کلی که ما در برنامه داریم را ان شاالله تسریع خواهیم بخشید تا واگذاری‌ها هرچه زودتر انجام شود و تحدید دولت را دنبال کنیم.
عارف اظهار داشت: باید روی موقعیت جغرافیایی منطقه تاکید کنیم چراکه ما می‌توانیم در مزایای خوبی از محل تجارت و ارتباطات و حتی پروازهایی که از فراز ایران صورت می گیرد داشته باشیم.
وی ادامه داد: توسعه فناوری ارتباطات و اطلاعات میتواند به ما کمک کند تا درآمدزایی بالایی داشته باشیم با اشتغالزایی بالایی که دنبال می‌کند.
عارف خاطرنشان کرد: یکی از برنامه‌هایی که هر دولتی که روی کار بیاید باید اجرا کند افزایش بهره‌وری است چراکه ما مشکلاتی در این زمینه داریم که اگر به آن توجه شود وابستگی بودجه کشور به نفت کاهش پیدا خواهد کرد.
* باید از واردات غیر ضروری جلوگیری کرد
جلیلی درباره مسئله مقابله با کاهش درآمدهای ارزی ناشی از نفت اظهار داشت: این امر مهم است که آیا ما این کاهش را فرصتی بدانیم یا تهدید.
وی ادامه داد: کاهش درآمدهای ناشی از نفت برای ما یک فرصت است و هرچه که وابستگی ما به نفت کمتر باشد فرصت برای ماست چراکه به همان میزان می توانیم از ظرفیت های دیگر کشور چه نرم افزاری چه سخت افزاری بهتر استفاده کنیم.
جلیلی تصریح کرد: ما غیر از نفت در حوزه‌های دیگر نیز مزیت‌های نسبی داریم که عبور و مرور و ترانزیت یکی از آنهاست که اگر از این ظرفیت استفاده حداکثری شود بیش از درآمد نفت برای ما درآمدزایی خواهد داشت.
وی اظهار داشت: جلوگیری از خام فروشی و استفاده از ارزش افزوده در کالاهای مختلف چه در حوزه نفتی و چه حوزه‌های دیگر هرچقدر بیشتر توجه کنیم و بها دهیم درآمدهای ارزی بسیاری حاصل خواهد شد که قابل مقایسه با درآمدهای فعلی نیست.
وی افزود: ما می‌توانیم جلوی برخی از واردات غیر ضروری که پول نفت را برای آن هزینه می کنیم و حتی برای کالاهای اساسی که به راحتی می شود در داخل کشور تولید شود مانند گندم، برنج را بگیریم.
* ضرورت استفاده از ویژگی های ترانزیتی کشورولایتی درباره مواجه با کاهش درآمدهای ناشی از نفت گفت: ما باید صادرات فرآورده های نفتی را جایگزین فروش نفت خام کنیم و از ویژگی‌های ترانزیتی خود برای حمل و نقل و انتقال گاز یا خرید گاز از کشور دیگر استفاده کنیم.
وی ادامه داد: ما می‌توانیم از کشورهایی مانند ترکمنستان که ارتباط با دریا ندارند گاز خریداری کرده و به کشوری مانند ترکیه بفروشیم تا از ویژگی جغرافیایی سیاسی کشور استفاده کنیم.
ولایتی اضافه کرد: ارتباط بین بندرعباس و انزلی و از طرف دیگر خطی که از طرف بمبیی شروع و به بندرعباس می رسد واز انزلی سنپطرزبورگ می‌رسند عملا ارتباط بین آسیای جنوبی و آسیای شرقی را به لحاظ زمانی 40 درصد و به لحاظ هزینه‌ای 30درصد، لذا هندی‌ها و برخی از کشورها طالب این هستند که از ویژگی‌های ترانزیتی استفاده کنند.
ولایتی اظهار داشت: جدای از اینها ما باید رابطه خود را با دنیای خارج اصلاح کنیم امروز نفت را تحریم کردند و کمتر می خرند و برای انتقال دلار مشکل ایجاد کردند، فردا اگر یک جنس دیگر و محصولات دیگر را تحریم کنند چه باید بکنیم اگر سر همه مسائل ترانزیتی مشکلی ایجاد کردند چه باید بکنیم.
* نرخ رشد صنعت تنها در دولت اصلاحات دو رقمی شد
قالیباف در پاسخ به سوالی درباره راههای مقابله با کاهش درآمدهای نفت گفت: ابتدا باید نگاه کنیم که این کاهش فروش برای ما فرصت است یا تهدید من معتقدم اگر سو تدبیر نداشته باشیم برای ما یک فرصت است اما اگر سو تدبیر داشته باشیم تهدید بزرگی است که باید از آن دوری کرد.
وی ادامه داد: ما باید اقدامات جدی انجام دهیم و در هزینه‌ها الویت بندی کنیم و وقتی که درآمد کم است باید بدانیم که پول را به خرید دارو اختصاص دهیم.
قالیباف اظهار داشت: ما باید هزینه‌های دولت را کاهش داده و بخش خصوصی را تقویت کنیم و نقدینگی و سرمایه‌های موجود را به سمت الویت‌های خود در تولید هدایت کنیم.قالیباف افزود: شهرداری تهران در طول 50-60 سال گذشته همیشه 30 درصد درآمد خود را از دولت می گرفته است اما امروز درآمد ما در شهرداری تهران به کمتر از 10 درصد رسیده است درواقع شهرداری تهران بدون درآمد نفت اداره میشود.
وی بیان داشت: چرا شهرداری تهران امروز هیچ مشکلی در اجرای پروژه ها ندارد چراکه از قبل پیش بینی کرده و درآمدها را بالا بردیم و پروژه ها طبق برنامه پیش می رود.
کاندیدای یازدهمین دوره ریاست جمهوری اظهار داشت: در ابتدای سال 80 در دولت اصلاحات قیمت نفت 10 و 11 دلار شد و یکی از کارهای خوبی که در آن دولت انجام شد رشد صنعت است و تنها مقطعی بود که رشد دو رقمی داشتیم و معلوم بود که با برنامه‌ریزی کردند.
*با ساماندهی تولید نیازی به درآمدهای نفتی نیست
غرضی در پاسخ به سوالی مبنی براینکه برنامه شما برای مقابله با کاهش درآمدهای ارزی ناشی از نفت چیست؟ گفت: من چهار سال وزیر نفت بودم و در این مورد این چند کلمه را عرض می‌کنم و در دولت دفاع هزینه کشور به 115 میلیارد دلار رسید در دولت سازندگی به 118 میلیارد دلار و در دولت اصلاحات به 28 میلیارد دلار رسید.
وی ادامه داد: در دولت اخیر چون درآمد سنگینی حاصل شد و اکثریت غریب به اتفاق آن صرف واردات شد کم کم آمریکایی‌ها به این نتیجه رسیدند که هزینه کشور روی 100 میلیارد دلار است و اگر ما جلویش را بگیریم کشور ساقط میشود.
کاندیدای یازدهمین دوره ریاست جمهوری افزود: اگر در دولت اصلاحات که سالیانه 28 میلیارد دلار هزینه داشتیم و 5 یا 10 درصد نیز تورم روی آن بگذاریم می‌شد 35 میلیارد دلار که الان برای اقتصاد کشور مسئله خاصی نیست و از طریق فروش صادرات غیر نفتی قابل تحصیل است.
غرضی گفت: عرضم براین است که باید بر روی تولید تاکید داشت و آن را به سامان رساند و در این صورت نیازی به درآمدهای نفتی نداریم.
* تهدیدها را باید به فرصت تبدیل کنیم
محسن رضایی در باره برنامه‌های دولتش در سال اول در راستای مواجهه با کاهش درآمدهای نفتی گفت: باید در حقیقت بگویم این موضوع یک تهدید است اما ما باید تهدیدها را به فرصت تبدیل کنیم و راه حل آن این است که دولت را از اقتصاد بیرون کشیده و مردم را به طور فعال در اقتصاد فعال کنیم.
وی افزود: پروژه‌های بسیار زیاد و درآمدزایی در حال حاضر در استان‌های کشور وجود دارد که دولت به آنها توجه نمی‌کند به طور مثال 800 هزار زمین‌های خوزستان که بیش از 15 سال که رهبر انقلاب هم دستور داده است که تکلیف آنها مشخص شود، مسئله بازارچه‌های استان‌های مرزی و یا مسائل کشاورزی که ما در سراسر کشور با آن روبرو هستیم از جمله چای گیلان تا وضعیت مرکبات اکثر استان‌های کشور.
رضایی تصریح کرد: تمامی برآیندهای اولیه از ظرفیت‌های تولید کشور نشان می‌دهد که ما بسترهای لازم را برای بهبود وضعیت اقتصادی کشور داریم.
دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام اظهار داشت: با توجه به اینکه دولت مشکل درآمد نفتی پیدا کرده است باید پای این قوه را از مسائل نفتی بیرون کشید و مردم را در اقتصاد تقویت می‌کنیم تا راستای تحول جدی در این حوزه وارد عمل شویم.
رضایی با بیان اینکه دیشب در گفتگوی ویژه خبری نیز تاکید کردم صادرات غیر نفتی از اهمیت بسیاری برخوردار است اظهار داشت: گردشگری ارز آور و انضباط مالی باید به طور حتم در راستای حل مشکل اقتصاد نفتی به کار گرفته شود.
وی خاطر نشان کرد: در حال حاضر ما یک میلیون بشکه نفت اضافه داریم که به فروش نمی‌رسد در مدت یکی دو سال اول دولت آینده با ایجاد پالایشگاه‌هایی که از خارج وارد خواهیم کرد و در داخل هم نمونه‌هایی هستند که آنها را تکثیر می‌کنند ظرفیت‌های بزرگی را در زمینه غیر نفتی در کشور ایجاد خواهیم کرد.
* ما می‌توانیم بدون نفت زندگی کنیم
حداد عادل اظهار داشت: ملت ایران باید بدانند که ما می‌توانیم بدون وابستگی به نفت اقتصاد خوبی داشته باشیم.
وی افزود: ما باید به این ارقام توجه کنیم که کل واردات کشور در سال 91 پنجاه و سه دهم میلیارد دلار بوده است، صادرات غیر نفتی ما 32.4 میلیارد دلار بوده است که از این مبلغ 30 میلیارد دلار آن کالاهای واسطه‌ای وارد کردیم که برای اقتصاد کشور مفید بوده است.
حداد عادل ظهار داشت: متاسفانه هشت میلیارد دلار از 30 میلیارد دلاری که برای کالاهای واسطه‌ای هزینه کرده‌ایم به واردات کالاهای گروه نهم و دهم واگذار شده است که این گروه کالا شامل کالاهای تجملاتی است.
وی تصریح کرد: وارد کردن خودروهای لوکس که عده‌ای به آن مانور تجمل می‌دهند که وارد نشدن آن هیچ لطمه‌ای به اقتصاد کشور نمی‌زند باید جمع شود.
حداد عادل افزود: متاسفانه هشت میلیارد دلار در کشور صرف هزینه‌های کالاهای تجمیلاتی شده است و 15 میلیارد دلار هم در سایر گروهها هزینه شده است.
وی خاطر نشان کرد: ما اگر بتوانیم هشت میلیارد دلار گروههای نه و ده را حذف کنیم و 15 میلیارد دلار در سایر گروهها را به 10 و یا 11 میلیارد دلار برسانیم و فقط 11 میلیارد دلار داشته باشیم آن وقت عدم موازنه بین صادرات غیر نفتی و واردات شکل می‌گیرد وما می‌توانیم این را از طریق سایر راه‌ها تامین کنیم.
حداد عادل افزود: کشاورزی منبع بزرگی در راستای ایجاد اقتصاد غیر نفتی در کشور است به عنوان مثال یک روستایی در اطراف آزاد شهر وجود دارد که بدون اینکه دیناری از دولت بگیرد توانسته است 60 هکتار زمین را به زیر کشت زعفران ببرد.
وی تصریح کرد: ظرفیت‌های بسیاری در کشاورزی اقتصاد وجود دارد و ما می‌توانیم بدون نفت زندگی کنیم به شرط آنکه جلوی بل بشوی صادرات را بگیریم و نظام انضباط اقتصادی را تامین کنیم.
* اجازه نمی‌دهیم عده‌ای یک شبه میلیارد شوند
محمد باقر قالیباف به عنوان نفر ششم در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه گام‌های عملی دولت شما برای تقویت تولید ملی و حمایت از کار و سرمایه ایرانی و بهبود فضای کسب و کار چیست گفت: برای رونق کار همانطور که در برنامه‌هایم اشاره کرده‌ام که امیدوارم در یک فرصت مناسب آنها را توضیح دهم یک چارچوب دو ساله را مشخص کرده ایم.
وی افزود: ما در عرصه تولید بحث سهم تولید در یارانه‌ها را در اولویت قرار می‌دهیم و نقدینگی را هدایت می‌کنیم.
قالیباف تصریح کرد: امروز نقدینگی در جامعه به جهت اولویت‌هایی که مد نظر است هدایت نمی‌شود لذا ما به طور حتم در راستای هدایت جدی نقدینگی وارد عمل خواهیم شد و سفته بازی را از جامعه در سطح مصالح اقتصادی از بین خواهیم برد.
شهردار تهران تصریح کرد: به درآمدهایی که بدون تولید هستند در واقع حتما مالیات‌های قابل توجهی را در نظر خواهیم گرفت و انضباط بودجه را در دولت اولویت قرار می‌دهیم.
وی خاطر نشان کرد: به بانک مرکزی اجازه استقلال خواهیم داد تا وظیفه خود را درست انجام دهد تا 6 و 7 برابر نقدینگی در کشور رخ ندهد.
نامزد یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری خاطر نشان کرد: ما ثبات را در سیاست‌های اقتصادی ایجاد خواهیم کرد یعنی اینکه ما هرهفته هر ماه تصمیم خود را عوض نخواهیم کرد و اجازه نمی‌دهیم که اقتصاد رانتی شکل گرفته و عده‌ای یک شبه میلیارد شوند.
قالیباف خاطر نشان کرد: از آن طرف باید بگویم که اجازه نمی‌دهیم یک طرفه سرمایه مردم و فقرا را تغییر دهیم و پول جیبشان را به یک سوم تبدیل کنیم.
وی اظهار داشت: یک بازبینی دقیق را در حوزه توزیع کالا و خدمات انجام خواهیم داد و کاهش فشار تحریم‌ها را در صنایع اولویت قرار داده و به آن توجه خواهیم کرد.
قالیباف تصریح کرد: برای دهک‌های پایین جامعه سیاست‌های جبرانی خواهیم گذاشت مانند بیمه زیرا ما شاهد هستیم که در این بخش مشکلات جدی در حوزه‌های سلامت و تحصیل برای دهک‌های پایین وجود دارد.
قالیباف افزود: تلاش خواهیم کرد با توجه به اینکه از عدالت حرف زدیم در راستای تحقق مطالبات دهک‌های پایین وارد عمل شویم از این رو مساوات را سرلوحه کاری خود قرار می‌دهیم.
وی با بیان اینکه کیفیت کالاها را بالا خواهیم برد افزود: نکته مهمی که بنده در این بخش به آن اشاره خواهیم کرد این است که اگر ما بتوانیم شبکه توزیع را در کالاهای اساسی با توجه به تحریم‌ها در اولویت قرار دهیم مانند کشاورزی می‌توانیم به اهداف خود دست پیدا کنیم.
وی افزود: متاسفانه در حال حاضر ما شاهد هستیم که در هشت سال گذشته حدود 48 درصد از مواد غذایی میزان کالری که به ازای هر نفر 2400 کالری در روز باید باشد بیش از 1300 کالری آن از قبیل در شش کالای اساسی شکر، برنج، گندم و روغن را فقط وارد کرده‌ایم که این موضوع به طور باید در دولت آینده حل شود.
* در عرصه تولید آسیب‌های ساختاری داریمغلامعلی حداد عادل جمهوری اظهار داشت: ما برای رونق بخشی به تولید ملی و کار و سرمایه باید یک آسیب شناسی از وضع موجود انجام دهیم.
وی با بیان اینکه ما در عرصه تولید ملی آسیب‌های ساختاری داریم گفت: سیاست گذاری اقتصادی ما آسیب‌های بسیاری را دارد البته فشارهای خارجی و تحریم‌ها را نباید در این باره نادیده گرفت.
حداد عادل خاطر نشان کرد: می‌توانیم با اصلاحات ساختاری و سیاست گذاری به تولید کمک کنیم.
وی تصریح کرد: زمانی که بنده رئیس مجلس هفتم بودم یک اقدامی انجام شد که آثار نکویی را در اقتصاد ملی و کشور به بار داشت ما توانستیم بنزین را سهمیه بندی کنیم که این موضوع در کشور و مقوله اقتصاد نقش بسزایی داشت.
حداد عادل اظهار داشت: ما در سال 85، هفتاد لیتر روزانه مصرف بنزین داشتیم که 40 میلیون لیتر آن تولید داخلی بوده و 30 میلیون از خارج وارد می‌کردیم و غرب در صدد بود که ما را تحریم بنزین بکند لذا مجلس هفتم با کار سنگین ودقیقی که انجام داد توانست این تهدید را به فرصت تبدیل کند.
نامزد یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری خاطر نشان کرد: ما می‌توانیم با توجه به اعمال این سهیمه بندی امروز به عنوان صادر کننده نفتی در جهان مطرح باشیم.
* دولت باید از تولید کنندگان حمایت کندسعید جلیلی دیگر نامزد یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری اظهار داشت: بحث مهمی دیگری که وجود دارد این است که باید تولید ملی را مهم دانست.
وی افزود: متاسفانه در دوره‌های قبل بحثی بیان می‌شد که ما اگر چیزی صرفه اقتصادی نداشته باشد نباید آن را تولید کنیم اما امروز ما باید فرا اقتصادی عمل کنیم.
جلیلی با انتقاد به اینکه متاسفانه ما امروز کالاهای خارجی را تبلیغ می‌کنیم اظهار داشت: تبلیغ این کالاها سبب می‌شودکه تولید ملی ضربه خورد لذا باید ما سیاست حمایتی از تولید ملی را انجام دهیم و ما باید تا آنجا که امکان دارد کالایی را که در داخل تولید میشود را وارد نکنیم.
وی گفت: بنده دیشب در روستایی بودم که خانمی قالیبافی در آنجا درخواست داشت تا دولت در بازارهای اروپایی جنس خود را بفروشد لذا بحثی که از سوی این خان مطرح شده است نکته مهمی است و دولت باید کمک کند اجناس ایرانی در بازار خارجی به فروش برسد.
جلیلی خاطر نشان کرد: فروش کالاهای ایرانی در خارج از کشور با عث می‌شودکه تولید کنندگان انگیزه پیدا کرده و با نیروی بیشتری در عرصه تولید گام بردارند.
* بیمه کردن زنان خانه‌دار در نقش مهمی داردمحمدرضا عارف با بیان اینکه مهمترین کار در شرایط فعلی ایجاد ثبات در عرصه اقتصاد و تصمیمات اهمیت دارد کفت: استفاده از کارشناسان زبده در بخش‌های مختلف میتواند در بهبود وضعیت فعلی اقتصاد کشور تاثیر بسزایی داشته باشد.
عارف تاکید کرد: متاسفانه سهم تولید در هدفمند کردن یارانه‌ها پرداخت نشده و این باعث شد که این تولید ما از رونق بیفتد لذا باید به سهم بخش تولید در دولت آینده توجه شود و سهم 30 درصدی تولید پرداخت شود.
وی خاطر نشان کرد: در بخش کشاورزی مهمترین مسئله خرید تضمینی کالاها است موضوعی که در سالهای گذشته متاسفانه مورد بی‌توجهی قرار گرفته است.
عارف اظهار داشت: متاسفانه آمار صادرات ما در مقایسه با واردتمان قابل قبول نبوده به طوری که ما شاهدیم در سال 83 در گندم خود کفا شدیم اما در سال 91، 6.7 دهم میلیون تن گندم وارد کشور شود لذا باید در راستای حل مشکلات کشاورزی وارد عمل شویم.
وی تصریح کرد: بیمه محصولات کشاورزی و خود کشاورزان، بیمه کارگران به خصوص بیمه بیکاری آنها مسائل مهمی است که باید مورد توجه قرار گیرد.
وی بیان داشت: توجه به کسب وکارهای خانگی به ویژه تشویق خانم‌های خانه دار در راستای ایجاد کارهای خانگی از مهمترین موضوعاتی است که میتواند اقتصاد را رونق دهد لذا باید دولت کمک‌های اولیه را در این راستا انجام دهد.
عارف تصریح کرد: بیمه کردن زنان خانه دار میتواند در تولید نقش مهمی را داشته باشد.
* تهمت‌ها و برچسب‌ها باید در کشورمان از بین برودحسن روحانی دیگر نامزد یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری اظهار داشت: من فکر می‌کنم برای تقویت تولید ملی باید نگاهمان از مصرف محوری به سمت تولید محوری بچرخد.
وی با بیان اینکه در دولتهای اخیر متاسفانه بحث مصرف محوری اولویت قرار گرفته است اظهار داشت: خصوصی سازی باید به صورت واقعی در کشور ایجاد شود زیرا ما شاهد هستیم مقداری از خصوصی سازی که در کشور صورت گرفته تنها 13 درصد بوده است.
روحانی خاطر نشان کرد: باید رقابت واقعی در کشور صورت گرفته و انحصارات برداشته شود.
وی با بیان اینکه در حال حاضر قدرت‌هایی وجود دارند که هم ثروت دارند و هم سایر قدرت‌های سیاسی را دارند و دیگران نمی‌توانند در مقابله با آنها وارد عمل شوند تصریح کرد: باید فضای رقابت را ایجاد کنیم ولی متاسفانه امروز به احساس امنیت اقتصادی لطمه خورده ما باید کار آفرینان را تشویق کنیم و آنهایی را که آماده هستند سرمایه خود را روی زمین بگذارند باید فضا و سرمایه اجتماعی برای آنها در این زمینه فراهم شود.
روحانی اظهار داشت: امروز می‌بینیم که شرایطی پیش آمده است که امنیت روانی در جامعه وجود ندارد و با تهمت‌ها و برچسب‌هایی که زده میشود افراد نمی‌توانند فعالیت‌های خود را ادامه دهد لذا اینگونه اختلاقیات باید از جامعه ما حل شود تا افراد بتوانند در قالب یک برنامه بلند مدت فعالیت‌های خود را ادامه دهند.
* ایالت‌های اقتصادی را در کشور شکل میدهممحسن رضایی گفت: مساله اقتصاد ملی ما اولین مشکلش این است که صاحب ندارد و ما اولین کاری که انجام می‌دهیم این است که ساختار دولت را براساس تولید ملی شکل خواهیم داد، یعنی در کنار هر وزارتخانه ای یک وزارت فکر درست می‌کنیم و شورای عالی اقتصاد ملی و مجمع عالی اقتصاددانان را تشکیل می‌دهیم و اتاق های بازرگانی، تعاون، خانه صنعت، کشاورزی و غیره را در تصمیم گیری‌ها دخالت خواهیم داد.
رضایی افزود: ایالت‌های اقتصادی را در کشور شکل می‌دهیم و برای اقتصاد شهر و روستا برنامه‌ریزی می‌کنیم؛ اقتصاد ملی ما مثل جریان حاجی دودی است که خمپاره در ارتفاعات می‌زد و چون آتش می‌گرفت و دود می‌کرد می‌گفت، چه کار خوبی شد و اما اثر آن اثری واقعی بر روی دشمن نبود.
وی تصریح کرد: مشکل ما این است که هزینه تصمیم‌گیری‌های غلط 10 برابر حیف و میل‌ها و حیف و میل 10 برابر مفاسد است تا اقتصاد را به دست کارشناسان و صاحب نظران ندهیم شعارهایمان به جایی نخواهد رسید.
*باید بورس بازی، سفته بازی و شبه پول را از بین ببریم در ادامه محمد غرضی گفت: تا هنگامی که هزینه سرمایه بالا است تولید شکل نمی‌گیرد هزینه سرمایه معادل پولی است که بانک به سرمایه‌گذار می‌دهد.
این کاندیدای یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری اظهار داشت: هنگامی که هزینه سرمایه 25 درصد باشد هیچ تولیدی شکل نمی‌گیرد، تولید بین 5 تا 7درصد در دنیا سود می‌دهد و اگر به 8 درصد رسید رقیب پیدا می‌کند، ما نباید فکر کنیم که می‌توانیم به صورت بخشی تولید را راه بیندازیم.
غرضی تصریح کرد: تولید هنگامی شکل می گیرد که هزینه سرمایه پایین بیاید و هزینه سرمایه زمانی کاهش پیدا می کند که تورم پایین بیاید، بنابراین این یک چرخه است و باید به شدت به تورم حمله کرد.
وی افزود: علاوه بر توقف سفته بازی باید بورس بازی و شبه پول را از بین برد تا اینکه سرمایه جایگاه خود را پیدا کند.
*در مساله تولید باید به دو بخش صنعت و کشاورزی توجه داشته باشیمعلی اکبرولایتی گفت: تولید را باید در دو بخش صنعت و کشاورزی دید، در بخش صنعت تا زمانی که تولید کاملا مردمی نشود یعنی کارگاه‌ها و کارخانه‌ها به مردم واگذار نشود و دولت بخش مهمی از صنایع و تولیدات صنعتی را در اختیار داشته باشد آنجایی که صنایع دولتی ضرر می‌کنند از بانک مرکزی غرض می کنند و مشکلشان حل میشود اما بخش خصوصی چنین امکانی را ندارد و اگر هم بخواهد وام بگیرد وام گران قیمتی می‌گیرد.
وی تصریح کرد: اگر بخش خصوصی بخواهد واردات مواد اولیه را انجام بدهد در گذشته با 10 درصد قیمت جنسی که می‌خواستند وارد کنند ال سی باز می‌کردند اما الان 130 درصد این بها را باید به بانک بسپارد تا بتواند جنسی را وارد کند، بنابراین این مساله برایش مقرون به صرفه نیست.
ولایتی تأکید کرد: در کشاورزی هم تا زمانی که ما نتوانیم قیمت خرید محصولات کشاورزی را تضمین شده بکنیم به موفقیت چندانی دست پیدا نخواهیم کرد، ببینید در حال حاضر ما گندم را از کشاورز 700 می خریم اما بالای هزار تومان وارد می کنیم، خب اگر به همان قیمتی که از خارجی گندم را می خریم از کشاورز خودمان بخریم تولید بالا خواهد رفت.
* امروز در کشورمان امنیت سرمایه گذاری نیستدر ادامه به محمدباقر قالیباف همچون سایر کاندیداها 2 دقیقه فرصت داده شد تا اظهارات خود را جمع بندی کند.
وی اظهار داشت: ما اگر اقتصادهای خوب دنیا را که رشد اقتصادی پیدا کرده‌اند نگاه کنیم می‌بینیم 70 درصد سهم رشد اقتصادی و تولید آنان در بخش خدمات و 30 درصد در بخش کشاورزی و صنعت است اما متأسفانه بخش خدمات ما 45 درصد است.
قالیباف گفت: یکی از مزیت‌های نسبی ما این است که ما با نیروی جوان و تحصیل کرده ای که داریم باید بتوانیم بخش خدمات به خصوص در بخش تکنولوژی و آی تی را به سرعت افزایش دهیم ، البته باید بحث سرعت و پهنای باند را هم حل کنیم که انشاالله در دولت آینده به این موضوع توجه می‌کنیم.
وی تصریح کرد: ما می‌توانیم در حوزه آی تی، حمل و نقل ،آموزش، صنعت و غیره دنیایی از رشد اقتصادی و صنعت را رونق بدهیم.
قالیباف با تاکید براینکه امنیت سرمایه گذار بسیار مهم است گفت: امروز در کشورمان امنیت سرمایه گذاری نیست یعنی عمدتا ما نه به درستی با فساد مبارزه می کنیم و نه اجازه می دهیم که برای سرمایه گذار امنیت باشد.
قالیباف گفت: مطالعات اقتصادی بانکها در مشارکت‌های مدنی که انجام میشود با جابجایی که در حوزه ارز اتفاق افتاد، به هم خورد و هیچ کدام از کارخانه‌ها دیگر اقتصادی نیستند و اینها بدهکار و ورشکسته می‌شوند یعنی با این مساله همه چیز متوقف میشود و ما باید این موضوع را حل کنیم و به آنان فرصت بدهیم و مشارکت مدنی را تبدیل به اجاره به شرط تملیک کنیم تا با این فرصت مجددا همه چیز به دست صنعت بگردد و مشکلات حل شود.
قالیباف با بیان اینکه باید بخش خصوصی را توسعه بدهیم گفت: الان دولت در بخش خصوصی سازی به جز سهام عدالت و بخشی که بسیار مختصر بوده و حدود 15 درصد داده شده بقیه آن به قول معروف شده است خصولتی؛ یعنی هنوز مالکیت در اختیار بخش دیگری است و مدیریت همچنان در بخش دولتی باقی است.
* هدفمندی یارانه‌ها یک قانون است و باید به خوبی اجرا شودقرعه کشی برای پاسخ به سوال هفتم به سعید جلیلی شد.
وی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه گام دوم هدفمندی یارانه‌ها را چگونه و با چه تدابیری اجرا می‌کنید گفت: هدفمندی یارانه ها امروز یک قانون است که باید به خوبی اجرا شود، بنده از این فرصت استفاده می‌کنم و یک توضیحی درباره برخی از سوالات مطرح شده و سایر موضوعات می‌دهم.
جلیلی گفت: یکی از بحث‌هایی که ما داریم و در قانون هدفمندی یارانه‌ها خود را نشان داد این است که بعضی از موضوعاتی که ما مطرح می‌کنیم اینها به هر حال در دولتهای قبلی هم از جمله حمایت از تولید، مبارزه با تورم و غیره مطرح شده است اما چرا آنان موفق نشده‌اند؟
وی با بیان اینکه اجرای هدفمندی یارانه‌ها مورد وفاق همه دولتها بوده است اظهار داشت: اولین کار برای هر نگاه و سیاست اقتصادی این است که اگر ما به ساختار اجرایی و ساز و کاری که اینها را باید انجام بدهد نپردازیم آن سیاست در عمل موفق نخواهد شد.
وی تصریح کرد: اگر دولت را به مثابه یک قطار در نظر بگیریم و اگر این ماشین یا قطار به خوبی راه نیفتد سیاست های مدنظر به خوبی اجرا نخواهد شد.
جلیلی گفت: بنابراین این ساختار این ظرفیت را ندارد نه اینکه همکاران در دولت خوب کار نمی کنند بلکه ساختارها خوب تعریف نشده است، بنابراین مهمترین بحث این است که باید ساختار دولت به گونه ای تعریف شود که اولا خودش مانع اجرای طرح‌ها توسط مردم نشود و ثانیا مشوق آزادسازی ظرفیت‌ها شود.
وی اظهار داشت: اگر به این بحث اساسی نپردازیم سیاست‌ها و قوانین خوبی که داریم در ماشین دولت با این ساز و کار به خوبی اجرا نخواهد شد.
وی تصریح کرد: بنابراین در بحث هدفمندی یارانه‌ها فراموش نکنیم که بحث اساسی ما این بود که یارانه‌ها هدفمند بشود یعنی در یک جهت صحیح مدیریت شود.
* باید نوسازی دولت متناسب با تولید ملی باشددر ادامه محسن رضایی در پاسخ به سعید جلیلی گفت: طرح هدفمندی یارانه‌ها در مرحله اول تعهد دولت بوده است و باید به آن عمل کرد اما مرحله دوم به صورت درآمدی و تولیدی عمل می‌کنیم یعنی پولی که حدود 65 هزار تومان است در مرحله دوم وارد تولید و سرمایه گذاری می شود و سپس در مصرف و تقاضا اثر خود را نشان می‌دهد.
وی اظهار داشت: بنابراین ما حتما مرحله دوم را اجرا می‌کنیم و مساله بعد این است که ساختار دولت کافی نیست یعنی باید راننده رفتار و کارکرد آن هم باید تغییر کند.
رضایی با بیان اینکه باید نوسازی دولت متناسب با تولید ملی باشد ادامه داد: امروز این مساله بسیار مهم است و اگر صورت نگیرد هر تیم دیگری که به جای احمدی نژاد می‌آید هیچ اتفاق خاصی در این مملکت صورت نمی‌گیرد مگر اینکه ما نوسازی دولت را انجام بدهیم و دولتی ثروت تولید کن به وجود بیاید.
* بنزین لیتری یک تومان را 3 تومان کردیم و پولش را به روستاییان دادیممحمد غرضی در پاسخ به اظهارات سعید جلیلی گفت: دفعه اول نیست که ما یارانه می‌دهیم بنده هنگامی که وزیر نفت بودم یک لیتر بنزین یک تومان بود که از امام(ره) اجازه گرفته شد و به سه تومان رسید و بعد هم دو تومان آن را به روستاییان دادیم بنابراین همیشه در دولت این مساله مطرح بوده که باید یارانه ها درست انجام شود.
وی ادامه داد: اینکه یارانه ها به جای اینکه قدرت سیاسی را تقویت کند آن را با آسیب روبرو می کند ناشی از این است که بجای کم کردن گرفتاری ها از مردم آن را زیاد می کند.
غرضی ادامه داد: بحث اینکه شبه پول و تورم چگونه در کشور تزریق شود که زندگی مردم ارتقاء پیدا کند یک بحث کارشناسی، اقتصادی، تولیدی و فنی است و هنگامی که بدون این مواضع وارد میدان می شویم و خدایی ناکرده می‌خواهیم کارهای سیاسی انجام بدهیم نتیجه ای جز این نخواهد داشت.
*در بحث هدفمندی یارانه ها قیمت هارا واقعی نکردیمدر ادامه محمدباقر قالیباف گفت: هدفمندی یارانه‌ها را حتما ادامه می دهیم البته یارانه تولید را که قانون پیش بینی کرده هم در بخش کشاورزی به عنوان یارانه سبز و هم در حوزه صنعت ادامه خواهیم داد و در کنار این باید سیاست های جبرانی برای دهک های پایین جامعه در نظر گرفته شود تا قدرت خرید آنان افزایش پیدا کند.
وی تصریح کرد: اشکالی که امروز با این مقدار نقدینگی پیش آمده در واقع چون قدرت خرید بالا رفته یعنی خاصیت پول نسبت به قبل از یارانه ها هیچ تغییری پیدا نکرده بنابراین ما کالاهای اساسی خانواده ها را تضمین و قیمت ها را تثبیت می کنیم تا قدرت آنان بالا رود.
شهردار تهران تصریح کرد: کالاهای اساسی و مسکن در اولویت ما قرار دارد؛ در بحث هدفمندی یارانه‌ها قیمت‌ها را واقعی نکردیم آن روزها بنزین 100 تومان و قیمت واقعی آن 700 تومان بود و امروز بنزین 700 تومان شده اما قیمت واقعی آن 2800 تومان است، بنابراین بعد از هدفمندی ها این ضعف همچنان باقی است و در اینجا یک حقی از مردم ضایع شده که کیفیت است.
قالیباف افزود: اگر بنا است که مردم قیمت ها را واقعی پرداخت کنند چرا باید یک اتوی پرمصرف در خانه‌شان باشد بنابراین باید کیفیت‌ها بالا برود.
* یارانه‌ها باید براساس درآمدها توزیع شود
حداد عادل در پاسخ به اظهارات جلیلی گفت: مرحله دوم هدفمندی یارانه‌ها به این معنی نیست که اگر امروز 45 هزار تومان به مردم پرداخت می‌کنیم آن را به صد هزار تومان برسانیم چرا که اگر قرار است قیمت حامل‌های انرژی افزایش یابد و از آن طریق درآمد کسب شود و به مردم یارانه پرداخت شود به این نتیجه می‌رسیم که با مثلا 5 برابرکردن یارانه‌های کنونی مردم ناگزیر خواهند شد چندین برابر مبلغ فعلی را به خاطر تحمیل شدن تورم بپردازند.
وی با بیان این که دولتها باید یارانه‌ها را براساس درآمدها توزیع کنند ادامه داد: براساس توافق اولیه طرح هدفمندی یارانه‌ها قرار بود میزان پرداخت یارانه‌ها در هر یک از دهک‌ها متفاوت باشد که این اتفاق در اجرای هدفمندی یارانه‌ها نیفتاد و همه مردم به یک میزان یارانه دریافت کردند هم چنین بخشی از درآمد هدفمندی یارانه‌ها باید به تولید اختصاص می‌یافت که باز این گونه نشد از این رو اگر مرحله اول درست انجام شود شاید دیگر نیازی به مراحل بعدی هدفمندی یارانه ها نباشد.
* قرار بود هدفمندی یارانه‌ها فاصله دهک‌ها را کم کند
هم چنین در ادامه مناظره عارف در پاسخ به جلیلی اذعان داشت: هدفمندی یارانه‌ها در راستای عدالت اجتماعی مطرح شده است و در دولت های قبلی هم این طرح مطرح بود متاسفانه دولت دهم این طرح را به طور ناقص انجام داد.
وی افزود: هدفمندی یارانه‌ها قرار بود که فاصله دهک‌ها را کم کند و رفاه اجتماعی را به وجود آورد و صرف پیشرفت شود ولی روبه رو شدن این طرح با تورم بالای 30 درصد باعث شد مشکلات زیادی به وجود آید.
این کاندیدای ریاست جمهوری ادامه داد: اگر یک خانواده 5 نفره 225 هزار تومان یارانه دریافت می کنند باید برای تهیه کمتر از ده قلم کالای اساسی 275 هزار تومان پول پرداخت کنند از این رو مردم فقط پولی را دریافت می کنند و چیزی علاوه بر آن را خرج تهیه کالای اساسی خود می کنند.
وی با تاکید براینکه سهم تولید در هدفمندی یارانه ها باید پرداخت شود اذعان داشت: در هدفمندی یارانه ها باید به اقشار آسیب پذیر توجه شود در حال حاضر مردم حدود 70 درصد هزینه درمان خود را پرداخت می کنند ما باید به شرایطی برسیم که مردم تنها 30 درصد هزینه درمان خود را پرداخت کنند.
* یارانه‌ها هدفمند نشده‌اند و باید هدفمند شوند
روحانی در پاسخ به جلیلی گفت: یارانه‌ها هدفمند نشده‌اند و باید هدفمند شود چرا که یارانه‌ها برای به وجود آوردن عدالت در عرصه‌های مختلف وهم چنین در تولید بود.
وی افزود: رقم پرداختی کنونی یارانه ها قدرت خرید به مردم نداد و جبران تورم را نکرد بلکه باعث شد مردم پول بیشتری از جیب خود پرداخت کنند.
روحانی ادامه داد: از آن جایی که مردم بر پول یارانه‌ها حساب می‌کنند باید این پرداخت‌ها ادامه داشته باشد و هم چنین باید ترمز تورم نیز باشد یارانه افرادی که حقوق ثابت دارند باید افزایش یابد هم چنین یارانه‌هایی کالایی نیز باید طراحی شود تا مردم نسبت به تامین کالای اساسی اطمینان داشته باشند.
* باید به تولید ناخالص ملی توجه شودولایتی اظهار داشت: یکی از بدترین وقایع این است که طرحی خوب اجرا نشود هر چند که خوب طراحی شده باشد از آن جایی که هدفمندی یارانه‌ها به صورت قانون درآمده باید اجرایی شود.
وی ادامه داد: وقتی که 40 هزار میلیارد تومان در بازار ریخته میشود باید به تولید ناخالص ملی توجه شود در حال حاضر تولید ناخالص ملی ما 8 درصد پول موجود در بازار است هم چنین سرعت پول در کشور ما 30 درصد است از این رو باید برای هدفمندی یارانه ها برنامه ریزی جدی صورت گیرد.
وی افزود: تورمی که بانک مرکزی در امسال اعلام کرده حدود 33 درصد است از آن جایی که تورم به خاطر نبود کالا ایجاد میشود باید نقدینگی‌ها حساب شده به مردم پرداخت شود و هم چنین کالاهای مورد نیاز مردم نیز تامین گردد.
*هدفمندی یارانه ها نباید سیاسی شود
در ادامه مناظره جلیلی برای جمع بندی به پاسخ سوال خود گفت: در حال حاضر ما 70 هزار میلیارد تومان معوقات بانکی داریم و ماهیانه 2 هزار و 800 میلیارد تومان به 70 میلیون جمعیت یارانه پرداخت می کنیم متاسفانه فقط 6 نفر از بدهکاران بانکی معادل یارانه یک ماه ایرانیان را بدهکارند بنابراین باید این نقدینگی‌ها کنترل شود.
وی افزود: منطق هدفمندی یارانه‌ها درست بود نباید با دید سیاسی به آن نگریسته شود این طرح باید با قوت ادامه پیدا کند چرا که مرحله دوم آن از ظرفیت های خوبی برای تحقق عدالت برخودار است.
وی افزود: قرار بود هدفمندی یارانه ها جلوی این موضوع بگیرد که هر کس بیشتر مصرف می کند بیشتر کالا نگیرد هدفمندی یارانه ها توانست این هدف را محقق کند در این طرح باید حمایت از تولید انجام شود.
جلیلی گفت: ما باید براساس ساختار اقتصادی کشور، سازوکار متناسب با فرهنگ موجود عدالت را در کشور محقق کنیم.
* نقدینگی باید با تولید کالا متناسب باشد
در ادامه مناظره علی اکبر ولایتی به عنوان آخرین پاسخ دهنده در جایگاه حاضر شد و در پاسخ به این سوال که برنامه عملیاتی شما برای مهار تورم و گرانی چیست گفت: برای کنترل تورم باید به قواعد اقتصادی پای بند باشیم وقتی نقدینگی در اقتصاد افزایش می یابد باید متناسب با آن کالا یا تولید و یا باید وارد شود اگر این اتفاق نیفتد عرضه و تقاضا با هم هم خوانی ندارد و تورم ایجاد می شود.
این کاندیدای ریاست جمهوری ادامه داد: فکر عاجل برای کنترل تورم تنظیم بازار است باید اجناس مورد نیاز و حیاتی مردم از جمله مرغ، گوشت، تخم مرغ، برنج، نان و مسکن تهیه شود هم چنین از تولید کالا و تولید کننده حمایت به عمل آید تا تورم کنترل شود.
وی با تاکید براینکه فرصت برای کارهای فوری وجود دارد گفت: باید اعتماد را به مردم برگردانیم یکی از نمونه بی اعتمادی ها صدور بخش نامه های متعدد از دستگاه های اقتصادی در دولت آینده باید معاون اول و یا معاونت اقتصادی به وجود آید تا هماهنگی بین دستگاه ها را انجام دهند.
* برای پروژه‌ها 4 برابر ساخت پروژه اعتبار در نظر می‌گیرند
جلیلی اظهار داشت: مالیات تورم باعث شده مردم بیشترین رنج را ببرند حتما باید با آن برخورد شود.
وی افزود: برای کنترل تورم باید به دنبال راه حل‌های ساختاری باشیم چرا که اکنون تورم ساختاری باعث شده که این قدر مردم تحت تاثیر قرار بگیرند اگر تورم به موقع مدیریت شود و در مسیر تولید قرار گیرد مشکلات کنونی را به وجود نمی آورد.
جلیلی خاطر نشان کرد: برای کنترل نقدینگی هم چنین باید به ساختمان‌های اداری نیز توجه کرد در حال حاضر برای پروژه‌ها 4 برابر ساخت پروژه اعتبار در نظر می‌گیرند که این موضوع نیز باعث تورم میشود از این رو باید تورم به صورت ساختاری کنترل شود.
* گرانی اژدهای پنج سری شده که هر سرش را می‌زنی سر دیگر جان می‌گیرد
رضایی در ادامه اظهار داشت: بحث گرانی و تورم قریب به چند سال است که وارد اقتصاد ایران شده و باید تلاش جدی کنیم که به طور اساسی آن را از اقتصاد ایران بیرون کنیم.
وی در ادامه افزود: وضعیت امروز این گونه است که 45 هزار تومان امروز برابر 15 هزار تومان خرداد ماه سال گذشته است یعنی 30 هزار تومان آن آب رفته، قشر فرهنگیان، بازنشستگان و کارمندان دولت که حقوق ثابت دارند آسیب جدی دیدند، منتهی علتمسئله گرانی در این 40 سال این است که گرانی و تورم مانند یک اژدهای 5 سر می‌ماند و علت آنکه نتوانستند آن را حل کنند، این است که همیشه با یک سر این اژدها مبارزه کردند ولی از نواحی دیگر این اژدها خود را ترمیم کرده است و ما کسر بودجه دولت، حجم دولت، یارانه ها، مسکن و تحریم های اقتصادی پنج مسئله ای است که امروز گرانی را به وجود آورده که باید برای آن فکر اساسی کرد که این موضوع در برنامه هایی که تدوین کرده ام این اژدها را به کنترل در می آوریم و آن را کنترل می کنیم.
وی در ادامه تصریح کرد: گرانی باید تا چند ماه آینده کنترل شود چراکه اگر این اتفاق نیافتد ارزش پول ملی ما به شدت کاهش پیدا کرده که این جز ناموس ماست یعنی 1000 تومان امروز برابر 300 تومان سال گذشته است که باید تا چند ماه آینده یک ترمز جدی بزنیم تا جلوی آن را بگیریم.
* ثبات را در بازار ارز به وجود می‌آورم
قالیباف در ادامه این بحث اظهار داشت: دوستان علت گرانی را به حد کفایت توضیح دادند، اینکه باید چه کرد را باید بحث کنیم، اولین کار دولت بنده این خواهد بود که ثبات را در بازار ارز به وجود آوریم، یک زمانی گفتیم می‌خواهیم ارز را از صحنه معادلات و مبادلات خود خارج کنیم اما واقعیتی که اتفاق افتاده این است که دلار ریال را خارج کرده و ارزش پول ما کاهش پیدا کرده است، پس اول ثبات در بازار ارز مهمترین موضوعی است که می‌توان برای آن آینده‌ای ترسیم کرد تا استارت رشد اقتصادی خورده شود دوم اینکه بازبینی در توزیع کالا و خدمات صورت گیرد که بنده در مباحث قبلی به آن اشاره کردم، سوم ثبات در قیمت کالاهای حیاتی کشور و مخصوصا در حوزه کشاورزی و دهک های پایین است که این کار باید حتما اتفاق افتد، چهارم اصلاح سیاست‌های پولی و مالی در بازار پول است، یعنی پول در کشور باید کنترل شود که اگر کنترل نشود نقدینگی به سمت سفته بازی خواهد رفت و به سمت کاهش تورم نخواهد رفت.
قالیباف تصریح کرد: اگر این موارد اتفاق نیافتد مردم به ما اعتماد نمی کنند، ما به اعتماد مردم نیازمندیم.
وی گفت: ما در دولتمان، در 6 ماه اعتماد را به وجود می‌آوریم، مثل کشور همسایه ترکیه و آرژانتین و شیلی که این شرایط سخت را داشتند و توانستند با برنامه آن را حل کنند می توانیم این معضل را مرتفع کنیم.
* تورم نتیجه هزینه کرد دولت بیش از درآمدش است
غرضی اظهار داشت: تورم نتیجه آن است که دولت بیش از درآمدش هزینه می کند، تا وقتی دولت درآمد و هزینه اش یکسان نباشد تورم و گرانی ادامه دارد، امیدوارم قسمت ملت ایران دولتی باشد که بیش از درآمدش هزینه نکند، شبه پول کشور را تحت فشار قرار داده، الان می گویند 500 هزار میلیارد تومان نقدینگی در کشور وجود دارد در حالی که نقدینگی 700 هزار میلیارد تومان است، 200 هزار میلیارد تومان نقدینگی‌ها توسط بانک‌های خصوصی که ظرف چند سال اخیر تاسیس شده و اکثرا با سفته بازی تاسیس شده اند به جان ملت افتاده اند، قبل از انقلاب تعداد باجه های بانک نزدیک به سه هزار تا است ولی در حال حاضر بیش از 20 هزار باجه بانک داریم، این درآمدها ناشی از شبه پول، سفته بازی و بورس‌های مصنوعی است.
* دولت اصلاحات دستاوردهای خوبی در کنترل تورم داشت
عارف در ادامه این بحث اظهار داشت: تورم مشکل حل شده دنیاست، بیش از 160 کشور دنیا تورم یک رقمی دارند، کشور ما جزو محدود کشورهایی است که با تورم دو رقمی مواجه است.
وی ادامه داد: در رابطه با مهار تورم ما در دوران اصلاحات دستاوردهای خوبی داشتیم، در سال 76 تورم 17.3 درصد را داشتیم که در سال 84 به 10.4 درصد رسید، جهت‌گیری اصلی اصلاح ساختار بود و ثبات اقتصادی که به نظر می رسد باید در دولت آینده جهت‌گیری همین باشد.
عارف تصریح کرد: خوشبختانه با ساز و کارهایی که طراحی کردیم در سال 81 ارز را تک نرخی کردیم و تقریبا 5-6 سال نرخ ارز در کشور ما ثابت بود و خیلی از مشکلات و فسادهای ناشی از چند نرخی بودن ارز که با آن روبرو بودیم را رها کرده بودیم، به نظر میرسد در کنار اصلاح ساختاری انضباط مالی دولت بسیار مهم می باشد برای اینکه تورم را کنترل کنیم دولت باید ابتدا از خودش شروع کند، رشد نقدینگی و استقراض از بانک مرکزی را باید دنبال کنیم ضمن آنکه تقویت نهادهای سیاست گذاری و نظارتی که متاسفانه امروزه جایگاه والایی ندارند از جمله شورای پول و اعتبار، شورای اقتصاد اقداماتی است که باید دنبال شود.
* ثبات و آرامش در بازار کالا و پول مهمترین مسئله در کنترل تورم است
روحانی نیز در ادامه این بحث گفت: مهمترین مسئله در کنترل تورم و گرانی بر مسئله برگرداندن آرامش و ثبات به بازار کالا و پول است که مردم دچار یک نگرانی دائمی هستند.
وی در ادامه افزود: باید موانع تولید را برطرف کنیم تا تولید به حرکت درآید و خود به خود با آمدن کالا در بازار و تعادل عرضه و تقاضا تورم کنترل خواهد شد، البته باید هزینه های دولت حتما کاهش پیدا کند، عجیب این است که دولت از اموالی که در سالهای گذشته به عنوان ثروت ملی به وجود آمده الان می فروشد و آن را برای رد دیون خود یعنی بودجه جاری استفاده می کند، در سال 1391، 151 هزار و 396 میلیارد ریال سهام و دارایی های واگذاری برای رد دیون دولت استفاده شده، این نشان می دهد دولت مرتبا از سرمایه های گذشته استفاده می کند برای اینکه بتواند بودجه جاری خود را و حجم دولت نیز مرتبا افزایش پیدا می کند و باید نقدینگی را ما بتوانیم کنترل کنیم تا با تورم مبارزه کنیم.
* برای مهار تورم باید دولت مهار شود
حداد عادل در ادامه گفت: تورم و گرانی باعث میشود ثروتمندان غنی‌تر و فقرا فقیرتر شوند، حل مشکل تورم با تصحیح سیاست های دولت است، برای مهار تورم باید دولت مهار شود، انضباط مالی باید برقرار و هزینه های دولت باید کنترل شود.
وی در ادامه با بیان اینکه دولت نباید بیش از توان جذب پول در کشور بریزد ادامه داد: دولت برای اینکه بیشتر بخواهد پول خرج کند کسری بودجه خود را از بانک مرکزی جبران می کند و نقدینگی افزایش می یابد، باید برای حل تورم یک راهکار کوتاه مدت که تثبیت قیمت هاست داشته باشیم و یک راهکار دراز مدت داشته باشیم که یکی از آنها اجرای درست قانون سیاست های کلی اصل 44 قانون اساسی است.
* باید اعتماد دولت و مردم بازسازی شود
ولایتی در جمع بندی اظهارات دیگر کاندیداها اظهار داشت: یک راه حل دراز مدت و میان مدت برای حل مشکل تورم و گرانی داریم و یک راهکار کوتاه مدت، امروزه مردم با مشکلات روزمره دست به گریبان هستند یکی از علل این وضعیت اقتصادی سست شدن قول های دولت و اعتماد مردم است، بازسازی اعتماد مجدد بین دولت و مردم در رابطه با مسائل اقتصادی یکی از اساسی‌ترین کارهاست که هم جز راهکارهای کوتاه مدت هم جز راهکارهای بلند مدت محسوب میشود، مثلا اگر کسی در سال گذشته به قیمت آن روز، ارز 1226 تومانی با فروش محصولاتش تحصیل می‌کرد و آن را در بانکی گذاشته بود، امسال که می خواهد ارز را پس بگیرد به قیمت سال گذشته حساب می‌کنند و ریال در حد 1226 تومان می‌دهند در حالی که هنوز ارز بیش از 3 هزار تومان است، این باعث میشود اعتماد مردم به این بانک از بین برود و دیگر اینکه باید یک تنفس 6 ماهه به تولید کنندگان بدهند، امروز کارخانه ها خوابیده یا کمتر از ظرفیت تولید می‌کنند آنها از یک طرف تحت فشار اقساط بانک از طرف دیگر تحت فشار زیان دیرکرد پرداخت اقساط هستند لذا باید با بردن لایحه ای به مجلس تنفس و فرصتی به صنعت گران داد به شرط آنکه میزان تولید کالای خود را به میزان مقرر که در این لایحه مشخص می شود افزایش دهد، زمانی که کالا با حمایت تولید کننده افزایش پیدا کرد عملا تورم را در کوتاه مدت مهار کردید.
وی در ادامه افزود: موضوع دیگر مربوط به گمرک است، مقدار زیادی از اجناس از جمله دارو در گمرک است و به دلیل اختلاف محاسباتی که در قضیه ارز به وجود آمده از افراد پول اضافه درخواست می کند و چون آنها ندارند کالاهای اساسی مردم در گمرک مانده که باید کاری کنیم این کالاها ترخیص شود.حیدری مجری برنامه اظهار داشت: در بخش دوم جنبه‌های دیگری از توانمندی‌های نامزدها را خواهیم سنجید لذا کاندیداهای محترم به مدت یک و نیم دقیقه صحبت‌ها را جمع بندی کنند.
غرضی گفت: من خواهشم از شما این است که نسبت به این کاری که امروز انجام دادید تجدید نظر کنید ممکن است در نظر شما برنامه‌ریزی درست باشد اما این امر باید با بازخورد مطالعات میدانی انجام شود من گفتم سن رای دهنده را دو سال می‌آورم پایین که 55 میلیون رای دهند 55 میلیون را قبول کنید شما که 1+55 را دیده بودید.
وی افزود: من از بحث‌ها این جمع بندی را کردم که نظریات مشترک این هشت نفر یک نظریه تثبیت شده و تایید شده است که کشور از ناحیه اداره اقتصادی نتوانسته است رضایت مردم را جلب کند، چرا که همه بحث‌ها حول و حوش این مسئله شد که چگونه می‌توان با تورم مبارزه کرد و جوانان را به اشتغال سوق داد.
قالیباف جمع بندی خود را از صحبتهای بخش اول مناظره این گونه بیان کرد: من به طور روشن و مشخص حرفم با مردم عزیز این است که (چون اینگونه یاد گرفتم که این طور با شما سخن بگویم) در زمان مسئولیت در شهرداری تهران و نیروی انتظامی حق شما مردم است که بدانید ما در چه زمان بندی چه کارهایی را انجام داده‌ایم.
وی با بیان اینکه در بحث اقتصادی برنامه دو ساله داریم افزود: مشکل گرانی از یک طرف و بحث مربوط به بیکاری و بالا بردن قدرت خرید مردم و معیشت را می‌بایست حل و فصل کنیم ظرف شش ماه اول همه تلاش‌مان این است یک تحول جدی در مدیریت اقتصاد و در تثبیت ثبات ارز به وجود آوریم و در واقع نگاه دولت را به عنوان یک درآمد کنار بگذاریم و به سمت کمک به مردم برویم.
قالیباف تصریح کرد: تورم باید کنترل شود لذا در ظرف شش ماه این کار را انجام می‌دهیم بلافاصله تا پایان زمان بندی در یک سال و نیم بعدی مردم یک احساس آرامش (چه عزیزی که در روستا زندگی می‌کند و چه سرمایه گذاری که در تولید ثروت در اقصی نقاط کشور انجام وظیفه می‌کند) کند.
عارف نیز در بیان جمع بندی خود از بخش اول صحبت‌ها گفت: جمع بندی که از مشکلات مطرح شده می‌کنیم این است که ما می‌توانیم پاسخگوی نیازهای معیشتی مردم باشیم و یک زندگی شرافتمندانه و آبرومند را برای همه ملت تهیه کرده و برای این مهم به رشد اقتصادی حداقل هشت درصد نیاز داریم.
عارف خاطر نشان کرد: نرخ تورم باید کاهش پیدا کند و یک رقمی شود نرخ بیکاری نیز باید کاهش پیدا کند مسئله مسکن باید ساماندهی شود چرا که دغدغه بسیاری از مردم و جوانان این مشکل است.
عارف ادامه داد: خصوصی سازی باید به مفهوم واقعی کلمه به صورت جدی اعمال شود مردم باید عنان مدیریت کشور را به دست کسی بسپارند که در عمل نشان داده که میتواند شعارهایش را عملیاتی کند و بتواند در طول یک زمان معقول کشور را در راه پیشرفت و تعالی قرار دهد.
جلیلی در ادامه نتیجه گیری خود را از بخش اول بحث این طور بیان کرد: ما نه تنها باید برای رفع مشکلات بلکه برای پیشرفت و آن چیزی که از آن تحت عنوان حماسه اقتصادی بیان شد برنامه‌ریزی داشته باشیم به نظر من این کار ممکن است و عزم جدی برای آزاد سازی ظرفیت‌های کشور چه سخت افزاری و چه نرم افزاری می‌خواهد.
وی اظهار داشت: همه مردم به شکل عادلانه باید بتوانند از فرصت‌ها به صورت یکسان بهره ببرند آزاد شدن همه ظرفیت‌ها و توانمندی‌های مردم در پرتو دو موضوع محقق میشود که اولی الگو و بحث پیشرفت مبتنی بر الگوی اسلامی ایرانی باشد و دیگر اینکه مردم نقش اساسی در این موضوع داشته باشد نه اینکه فرصت‌ها شانسی و براساس مناسبات توزیع شود.
وی تصریح کرد: وقتی ماشین و ساختار دولت این توانمندی را داشته باشد که اولا مانع مردم در بروز ظرفیت‌ها نشود و ثانیا خود نیز کمک کند که ظرفیت‌ها تقویت شود و از این طریق است که ما شاهد پیشرفت در عرصه‌های مختلف اقتصادی هستیم.
ولایتی نیز در ادامه گفت: بنده مطالبی که به آنها اشاره نشد را می‌گویم هرچند بخشی از آن به حوزه سیاسی مربوط میشود اما ارتباط آن نیز با مسائل اقتصادی قطعی است.
وی به آشتی با دنیا اشاره کرد و اظهار داشت: اگر ما با دنیا آشتی نکنیم و روابطمان را توسعه ندهیم به خصوص با همسایگان در آن صورت بسیاری از ظرفیت‌های اقتصادی در صحنه منطقه را نمی‌توانیم استفاده کنیم.
وی با بیان اینکه همکاری‌های منطقه‌ای برای ما یک فرصت است افزود: اگر همکاری‌های اکو و دی هشت را فعال و راههای جدید را باز کنیم و با کشورهای نزدیک مثل عراق و سوریه، لبنان و پاکستان... ارتباط برقرار کنیم بسیار پسندیده است.
ولایتی در ادامه به آشتی داخلی اشاره کرد و گفت: دامنه اصولگرایی وسیع است کسی که نظام قانون اساسی و ولایت فقیه را قبول دارد اصولگرا است چرا عده‌ای از متخصصین خانه نشین شده‌اند ما باید از آنها دعوت به کار کنیم. همانطور که مردم انقلاب و دفاع مقدس را به پیروزی رساندند این اقتصاد را هم که حق مردم است با نظارت دولت به موفقیت می‌رسانند.
روحانی اظهار داشت: من فکر می‌کنم مشکل اساسی ما این است که حرکت اقتصادی ما در این هشت سال اخیر تناقضی را بین سیاست‌های تسلیمی، ابلاغی و اجرایی نشان می‌دهد بعد از 20 سال بحث راست و چپ در نهایت مجمع تشخیص مصلحت نظام به چشم انداز 20 ساله رسید.
وی افزود: چشم‌انداز توسعه مبنایی برای توسعه کشور است و این مطلب را عنوان کرد که ما باید توسعه محور و در پی تولید باشیم نه مصرف متاسفانه در عمل راه و مسیر دیگری پیوده شد و ما در این بین فرصت‌های بسیاری زیادی را از دست دادیم مردم باید به این نکات توجه کنند درآمد ارزی در طول این هشت سال برابر درآمد ارزی از قبل و بعد از انقلاب بوده است بیش از 750 میلیارد دلار درآمد ارزی داشتیم ولی متاسفانه تولید ناخالص ملی ما از 6.9 به منفی رسیده و در سال جاری نیز پیش بینی منفی میشود.
روحانی خاطر نشان کرد: ما امروز مشاهده می‌کنیم در پارس جنوبی همسایه ما روزانه 450 هزار بشکه نفت استفاده می‌کند/.
روحانی با بیان اینکه کل فاز‌های فعال ما هشت عدد است تصریح کرد: همسایگان ما معادل 22 فاز استفاده و سه برابر کشور ما از گاز بهره برداری می‌کنند بنابراین فرصت‌های عظیمی را امروز از دست می‌دهیم.
رضایی اظهار داشت: این بحث‌های انجام شده اولین بار نیست که صورت می‌گیرد ما از مشروطه با کشور ژاپن شروع کردیم و اقتصاد ما اقتصاد پهلوی شد و ژاپن پیشرفت کرد از زمان انقلاب ما با کره و چین شروع کردیم آن کشورها پیشرفت کرده و ما عقب ماندگی داریم.
رضایی بابیان اینکه این بحث‌ها بسیار زیاد انجام شده است افزود: تمامی این بحث‌ها را شصت سال است که داریم تکرار می‌کنیم لذا باید در این راستا فکر اساسی کنیم دولت باید درست شود چرا که اقتصاد در ایران صاحب ندارد با این همه سیاست گذاری و چشم انداز چرا هنوز کار اساسی صورت نگرفته است.
وی تصریح کرد: دولتی که در ایران داریم که از نظر ساختار کار کرد و مدیریت باید متحول شود هزینه تصمیم گیری‌های غلط بیشتر از هزینه‌های دشمن به کشور آسیب وارد می‌کند.
رضایی با بیان اینکه هزینه‌ای که آمریکا و اسرائیل از بعد اقتصادی به ما وارد می‌کنند کمتر از هزینه تصمیم گیری‌های نادرست است خاطر نشان کرد: عدم تخصیص درست منابع به فعالیت‌های اقتصادی، کشاورزی و صنعتی بدون هدف و برنامه و دخالت متخصصین است لذا می‌بایست برای این کار فکر اساسی کرد.
حداد عادل گفت: دوستان بیشتر به نتیجه مورد نظر اشاره می‌کنند بنده تاکید بر روش می‌کنم چون نتیجه درست از روش درست حاصل میشود بنده تلاش خواهم کرد توجه به بخش خصوصی بکنم.
وی تصریح کرد: ما باید به بخش خصوصی اعتماد کنیم و از مشورت و مدیریت بخش خصوصی کمک بگیریم اجرای قانون سیاست‌های کلی اصل 44 و قانون هدفمند سازی یارانه‌ها طبق قانون مهم است.
حداد عادل با بیان اینکه دولت من باید بر بازار ارز یعنی واردات و صادرات نظارت کند تاکید کرد: با بل بشوی صادرات و واردات نمی‌توان اقتصاد را کنترل کرد بنده در نظر دارم در ریاست جمهوری معاونت تولید و اشتغال ایجاد کنم آموزش باید معطوف به کار متحول شود ما آموزش معطوف به کار باید داشته باشید و پژوهش معطوف صنعت دولت من پیشرفت دانش بنیان و اصلاح نظام بانکی را مهم می‌داند.
در بخش دوم مناظره، حیدری سوالهایی را درباره سیاست‌های کلان اقتصادی کشور مطرح کرد و از نامزدها خواست که با گزینه‌های "سوال غلط است" و "من جواب نمی‌دهم" به سوال پاسخ دهند و در صورتی که پاسخ دیگری داشتند، آن پاسخ باید تک کلمه‌ای و نامزدها باید از ارائه توضیح پرهیز کنید.
محمدرضا عارف گفت: برگزاری مناظرات به این شیوه در شأن کاندیدای ریاست جمهوری نیست و خوب بود که بحث شده و هر کاندیدایی برنامه خود را مطرح می‌کرد.
وی ادامه داد: من به احترام دوستان قسمت اول را جواب دادم اما واقعا برگزاری تست لزومی ندارد، مگر ما می‌خواهیم در کنکور یا آزمونی شرکت کنیم؛ لذا من به احترام مردم در این جلسه می‌نشینم و به سوال‌ها پاسخ می‌دهم.
رضایی با بیان اینکه صدا و سیما باید هر 8 کاندیدا را رئیس جمهور بداند و خودشان باید با یکدیگر گفتگو کنند، گفت: من آدم صبوری هستم و از اول جلسه به دنبال این هستم که ببینم که این جلسه به کجا میرسد چرا که این حرف‌های تکراری و به صورت جویده و جویده هم به مردم آسیب می‌زند و هم به 8 کاندیدا توهین میشود.
رضایی ادامه داد: اگر ما از همان اول شئونات ریاست جمهوری را رعایت نکنیم یعنی نمی‌خواهیم دولت قوی تشکیل دهیم.
عارف در این میان گفت: خواهشمندیم در دو مناظره بعدی تجدید نظر جدی شود، در این مناظرات باید از هر کاندیدا شیوه اجرای مناظره‌ها را درخواست می‌کردند چرا که ما می‌خواهیم با هم رقابت کنیم.
وی ادامه داد: صدا و سیما با چه مجوزی بدون نظر ما 8 نفر برنامه گذاشته است.
حیدری در پاسخ به عارف گفت: این مدل به تصویب ستاد انتخابات کشور رسیده است که قانونی است.
سوال اول: در شرایط فعلی آیا با درخواست کارفرمایان برای کاهش سهم کارفرما از بیمه تأمین اجتماعی موافقت می‌کنید؟
غرضی:خیر
قالیباف:خیر
ولایتی:به نظرم نمی شود با بله و خیر جواب داد بلکه بستگی به شرایط کارفرما و فعالیت آن دارد.
جلیلی: سوال کامل نیست.
حداد عادل: من موافقم.
عارف: نظری ندارم.
رضایی: این سوال غلط است.
روحانی: برای کوتاه مدت موافقم
سوال دوم: با کدام سیاست مالیاتی موافقید؟ کاهش مالیات شرکت‌ها برای تشویق تولید و سرمایه‌گذاری یا افزایش مالیات شرکت‌ها برای کاهش وابستگی به نفت.
قالیباف: سوال اشکال دارد و من با رابطه بین درآمد و مالیات موافقم.
ولایتی: با کاهش مالیات موافقم.
جلیلی: سوال کامل نیست.
حداد عادل: با کاهش مالیات برای تشویق تولید موافقم.
عارف: نظری ندارم.
رضایی: با کاهش مالیات برای تشویق تولید موافقم.
روحانی: سوال به طور کلی درست نیست بلکه برای کوتاه مدت موافقم.
غرضی: تا وقتی نرخ ارز تثبیت نشود و تورم مهار نشود هر کار اقتصادی مشکل خواهد داشت.
سوال سوم: برای تنظیم لایحه بودجه 93 کدام مورد را در اولویت قرار می‌دهید؟ توسعه فناوری اطلاعات، افزایش وام ازدواج یا توسعه روستاها
ولایتی: توسعه روستاها
جلیلی: توسعه روستاها
حداد عادل: توسعه روستاها
عارف: نظری ندارم
رضایی: با این که به کل شیوه اعتراض دارم اما توسعه روستاها
روحانی: سوال اشکالات زیادی دارد اما توسعه روستاها
غرضی: توسعه فن آوری اطلاعات چرا که هر روستایی نیز در این سهیم است
قالیباف: اولویت را به فناوری اطلاعات می‌دهم
سوال چهارم: با توجه به شرایط امروز کشور برای توسعه صنعت و اشتغال کدام راهبرد را انتخاب می‌کنید؟ حمایت از بنگاه‌های کوچک و متوسط یا سرمایه‌گذاری در صنایع بزرگ و مادر
جلیلی: حمایت از بنگاه‌های کوچک
حداد عادل: سوال درست نیست و هر دوی اینها میتواند با هم باشد اما اولویت من بنگاه‌های کوچک است
عارف: نظری ندارم
رضایی: خود این سوال نشان می دهد که صدا و سیما نباید چنین سوالهایی را تنظیم می‌کرد چرا که این دو حلقه‌های متصل به هم هستند.
روحانی: بنگاه‌های کوچک
غرضی: تا تورم کنترل نشود و نرخ ارز تثبیت نشود هر کاری کنیم خلاف است و این سوال غلط است
قالیباف: من زنجیره اولویتم را دنبال می کنم و در برخی صنایع بنگاه های کوچک و در برخی صنایع بنگاه های مادر
ولایتی: حمایت از صنایع کوچک و متوسط
سوال پنجم: در انتخاب وزرا و مدیران ارشد دولت کدام ویژگی اولویت اول شماست؟ پاکدستی، تجربه، تخصص یا تدبیر؟
حداد عادل: هر 4 تا با هم چرا که هر کدام از اینها را نداشته باشند من انتخاب نمی‌کنم
عارف: نظری ندارم
رضایی: امام فرمود که به شما وصیت می‌کنم کار را به دست نااهلان و نامحرمان نسپارید پس هم باید محرم باشند و هم اهل و تخصص داشته باشند.
روحانی: سوال درست نیست چرا که همه باید با هم باشند و منفک از هم قابل قبول نیست
غرضی: کسی که سابقه اجرایی نداشته باشد و کارآمدی خود را در جامعه به عرض مردم نرسانده باشد انتخاب نخواهم کرد
قالیباف: سوال را غلط می دانم
ولایتی: هر چهار تا در کنار هم نمی شود یک نفر باید پاکدست باشد اما کار بلد نباشد
جلیلی: سوال غلط است
سوال ششم: با توجه به درآمد محدود حاصل از هدفمندی یارانه‌ها شما کدام تصمیم را اتخاذ می‌کنید؟ کاهش تعداد دریافت کنندگان یارانه، کاهش رقم یارانه‌های نقدی و یا افزایش قیمت بنزین برای تأمین یارانه‌ها.
رضایی: هیچ کدام، ما منابع یارانه‌ها را عمدتا از یک میلیون بشکه نفتی که تبدیل به فرآورده های نفتی خواهد شد تأمین خواهیم کرد و افزایش نسبی در قیمت بنزین.
روحانی: سوال غلط است
غرضی: یارانه‌ای که به تورم کمک کند را من قبول ندارم
قالیباف: سوال غلط است
ولایتی: سوال غلط است
جلیلی: سوال غلط است
حداد عادل: من سوال را سوال خوبی نمی دانم
در ادامه اولین مناظره نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری 6 عکس با مضامین مختلف در برنامه به نمایش گذاشته شد تا کاندید نامزدها نظرات و برداشت‌های خود را از این عکسها بیان کنند.
عکس اول پیرامون یک منطقه کشاورزی با حضور چند تراکتور و وسایل مکانیزمی برای کشاورزی بود
غرضی: برداشت بنده درباره این است که کشاورزی و تراکتور در این عکس وجود دارد و اعتقاد دارم بیچاره کشاورزی که این زمین را کشت کرده و گندمی کاشته که دولت 850 تومان می‌خرد ولی برای عراقی را 1250 تومان می‌خرد.
قالیباف: یک عکس سرمایه گذاری در کشاورزی با وجود تکنولوژی را نشان می‌دهد.
روحانی: در این عکس محیط زیست به نمایش گذاشته شده و نشان می‌دهد که الویت ما در موضوع کشاورزی باید مورد پیگیری قرار گیرد و سیستم مکانیزه را باید در آنجا به کار بگیریم.
ولایتی: مکانیزم کردن کشاورزی از ضرورت هاست.
جلیلی: نشان می‌دهد بخشی از کشور از ظرفیت‌های آن استفاده شده است و آن می تواند در همه مناطق و زمین‌های کشاورزی مورد استفاده قرار گیرد.
حداد عادل: شمال سرسبز و پر نشاط را نشان می‌دهد و امیدوارم که همیشه خرم و پرنشاط باشد و بعد به ما یادآوری می‌کند که می‌توانیم زمین‌های کوچک کشاورزان را از طریق تعاونی‌ها قابل کشت ماشینی کنیم.
عارف: مکانیزم کردن کشاورزی برای افزایش بهره وری و تجمیع زمین‌هایشان.
رضایی: ای کاش به جای این عکس، عکس مقابل آن را می‌گذاشتیم یعنی ما در شرایط فعلی برداشت در هر هکتار گندم ما زیر 2 تن است معمولا ما همیشه در تبلیغات چیزهای خوبی را که وجود دارد نشان می‌دهیم اما متاسفانه آن کاری که باید انجام شود کمتر صورت می‌گیرد باید کشاورزی سنتی را به کشاورزی پیشرفته تبدیل کرد تا ما بتوانیم درآمد در هر هکتار را به معنای واقعی افزایش دهیم.
روحانی: برای توان رقابت و همچنین بهره‌وری بیشتر ما راه دیگری نداریم جز از اینکه از فناوری های نوین در زمینه کشاورزی و از جمله مکانیزم کردن کشاورزی استفاده کنیم.
عکس دوم مسکن مهر را که در دولت احمدی نژاد پایه گذاری شد به نمایش می گذاشت.قالیباف: این حاکی از مسکن است من فکر می کنم که در بحث مسکن باید بحث تکنولوژی، زیرساختها، ارزان قیمتی، کیفیت، جلوگیری از تراکم و معماری اسلامی باید جدی گرفته شود.
روحانی: من فکر می‌کنم این عکس نشان می‌دهد اشکالات قابل توجهی در این طراحی شهری کاملا وجود دارد که در این مکان امکان بررسی آن وجود ندارد.
ولایتی: یک انبوه‌سازی هویت که معلوم نیست کجاست متاسفانه شهرهای ما به واسطه رعایت صرفه‌جویی و تراکم‌های بیش از حد روحیات ایرانی و اسلامی خود را از دست داده است و باید اصلاح شود.
جلیلی: به نظر میرسد که تامین مسکن باید متناسب با فرهنگ و معماری اسلامی و نیازهای بومی باشد که متاسفانه بعضا اینطوری نیست.
حداد عادل: این عکس دارای دو جنبه است از اینکه می‌بینم عده‌ای در این خانه‌ها صاحب‌خانه شدند خوشحال می‌شوم اما از اینکه اگر عکس امام و رهبری بالای این عکس وجود نداشت هیچ معلوم نیست این مسکن به کدام کشور تعلق دارد یعنی اینکه هویت ملی ندارد از این جهت متاسف هستم.
عارف: بحث انبوه سازی مسکن است که برای پاسخگویی به نیازهای کشور انجام میشود اما متاسفانه هویت ایرانی و اسلامی در معماری را ما در این کار انجام نمی‌دهیم.
رضایی: من با صحبت دوستانم موافق هستم اما اعتقاد دارم که شورای انقلاب فرهنگی باید معماری اسلامی را در بیاورد دوستانمان آقای حداد که عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی هستند باید در این باره چاره اندیشی کنند.
رضایی ادامه داد: نصب عکس امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری بر روی این ساختمان‌ها به نوعی توهین است معماری باید اسلامی باشد و تنها باید بگویم نمی‌توان این موضوع را به مسکن مهر اطلاق کرد بلکه در بسیاری از شهرهای ما از جمله تهران، اصفهان معماری اسلامی وجود ندارد لذا شورای انقلاب فرهنگی باید ضوابط آن را درآورده و بر این موضوع نظارت کرده و آن را کنترل کند در غیر این صورت انتقاد کردن از کار دیگران که جز وظایف خود ما بوده است فایده ای ندارد.
لازم به ذکر است حداد عادل در واکنش به این صحبت محسن رضایی اظهار داشت: مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز در این بخش بی‌تقصیر نیست.
رضایی در واکنش به این صحبت حداد عادل گفت: ما اقدامات خود را به خوبی انجام داده‌ایم.
روحانی: تولید انبوه مسکن مهر ارزان قیمت یک ضرورت است اما باید یادمان باشد که خوابگاه نباید درست کنیم باید شهرک‌هایی را با تمام امکانات ایجاد کنیم تا مردمی که اینجا سکونت می‌کنند بتوانند راحت زندگی کنند.
غرضی: تبلیغات مسکن مهر به همین شیوه در این عکس به نمایش گذاشته شده است، دو پدیده شوم را در پشت این عکس ملاحظه می‌کنم یکی اینکه پولهایی که از بانک در این مسکن صرف شده است بخشی از تورم را ایجاد کرده است، آنهایی که در این مسکن می نشینند از آن استفاده می کنند اما از اینکه این مسکن در صورتی که باید 100 سال افت کند تنها می بینم ظرف 20-30 سال دوباره باید ساخته شود دلم می سوزد.
عکس سوم ترافیک را به نمایش گذاشت.
ولایتی: تراکم ترافیک که بلای جان شهرهای بزرگ است و اگر درست آسیب شناسی شود راهکار آن این است که وسایل حمل و نقل عمومی به خصوص مترو را افزایش دهیم تا دچار تراکم ترافیک و آلودگی هوا نشویم.
جلیلی: الگویی از توسعه غیر متوازن.
حداد عادل: تا وقتی که تولید خودرو به شیوه فعلی ادامه داشته باشد رفت و آمد در خیابان‌ها اصلاح نخواهد شد.
عارف: مشکل ترافیکی تهران و آلودگی هواست که متاسفانه دستگاه ذی‌ربط هیچ اقدامی برای کاهش آلودگی نکرده است و مرتب به هم پاسکاری می‌کنند.
رضایی: بحث کاملا روشن است محیط زیست در ایران به شدت در حال تخریب است یکی از این موارد که محیط زیست کشورمان را به خطر انداخته است آلودگی هواست. متاسفانه محیط زیست کشورمان در یازده استان جنوبی غبار دارد کاش آن عکسها را در این برنامه به نمایش می‌گذاشتیم.
رضایی ادامه داد: بعضی فکر می‌کنند که ایران فقط تهران است در حالی که غباری که در یازده استان جنوبی به راه می‌افتد حقیقتا وحشتناک‌تر از چیزی است که بیان میشود. دریاچه ارومیه و جاهای دیگر از نمونه‌هایی است که ما باید فکر جدی در قبال آنها انجام دهیم. ما باید فکر جدی را برای حوزه محیط زیست کشور انجام دهیم و این اوضاع را عوض کنیم.
روحانی: اتلاف وقت، انرژی و آلودگی محیط زیست که راه حل آن این است که امکانات حمل و نقل عمومی توسعه دهیم.
غرضی: شهر غیر قابل سکونت، گرفتاری، از بین رفتن اموال عمومی، از بین رفتن پول بنزین و تمام گرفتاری‌هایی که وجود دارد.
خدا به ما رحم کند با این کارهایی که کردیم.
قالیباف: آلودگی هوا، آلودگی صوتی و هدر دادن جان و مال مردم که البته باید این موضوع را درباره صحبت آقای عارف بیان کنند که فرمودند آلودگی برای تهران است که مسئولین کارشان را انجام ندادند باید بگویم که حتما جناب آقای دکتر عارف یادشان است زمانی که معاون اول رئیس جمهور بودند در دوران اصلاحات بنده در آن زمان فرمانده نیروی انتظامی بودم و در آن زمان 18 ماه پشت در دولت ماندیم تا معلوم شود که صاحب آلودگی هوا چه کسی است. بنده چند وقت قبل در مصاحبه‌ای گفتم که کارها یا بی‌صاحبند یا چند صاحب از این رو موضوع آلودگی در کشور تنها مقصرش خودرو نیست همانطور که مطرح شد ذرات آلوده و غبار بیشتر به کشور لطمه وارد می‌کند.
در این لحظه محمدرضا عارف در پاسخ به اظهار نظر قالیباف نسبت به تصمیمات اتخاذ شده در دولت اصلاحات نسبت به آلودگی هوا گفت: ما چند جلسه خدمت آقای قالیباف به عنوان فرمانده نیروی انتظامی و آقای احمدی نژاد به عنوان شهردار تهران بودیم در این جلسه شهرداری اذعان می‌کرد که نیروی انتظامی مسئول است و نیروی انتظامی می‌گفت شهرداری مسئول است و بعد هم همه این موضوع را گردن دولت انداختند. خوشبختانه در شرایط فعلی آقای قالیباف به شهرداری آمدند و باز هم اتفاقی نیافتاد و آقای احمدی نژاد هم رئیس جمهور شدند بازهم اتفاقی نیافتاد.
شایان ذکر است قالیباف در پاسخ به این اظهارات عارف اظهار داشت: اگر رئیس دولت رئیس جمهور است تصمیم می‌گیرد که چه کسی مسئول باشد و کار بی‌صاحب نماند هم در این دولت و هم در دولت اصلاحات این کار بی‌صاحب ماند پس بخشها نمی‌توانند تصمیم بگیرند نه شهرداری نه ناجا دولت اگر صاحب داشته باشد تصمیم همه روشن است.
در عکس چهارم یک کشتی با بار برای نامزدهای انتخاباتی به نمایش گذاشته شد
جلیلی: یک ظرفیت بسیار بزرگ برای شکوفایی کشور در دریاهاست که اگر به آن توجه شود شاید ما بتوانیم حجم قابل توجهی درآمد از این موضوع کسب کنیم.
حداد عادل: اگر کالایی که بار این کشتی است صادرات باشد بنده خوشحال هستم اما اگر واردات باشد بنده نگران هستم.
عارف: ظرفیت کشتیرانی کشور را نشان می‌دهد که خوشبختانه ظرفیت خوبی است و بنده هم آرزوی دکتر حداد را دارم که ان شاالله این کشتی به سمت خارج از کشور باشد و صادرات ما را به سایر کشورها انتقال دهد.
رضایی: ما 150 هزار دریانورد داریم و بیش از 3 هزار شناور داریم که متاسفانه اکثر اینها از ظرفیتشان استفاده نمی‌شود و بیشتر کشتی‌های ایرانی در تنگه هرمز هستند و نمی توانند به بنادر دیگر بروند. همچنین ورود کشتی‌ها برای صادرات نفت ما هم به دلیل اینکه بیمه آنها را با مشکل مواجه کرده و قطع کردند لذا این عکس میتواند نمادی از آینده باشد که ان شاالله ما در دولت آینده کاری خواهیم کرد که وضعیت اسف بار امروز را به تناژهای بیشتر و در راستای صادرات کشور استفاده کنیم.
روحانی: این عکس نشان می‌دهد که حمل و نقل دریایی ارزانترین راه است ولی در شرایط فعلی مشکلات زیادی را دارد و ما شاهد فشارها بر حمل و نقل دریایی هستیم و دولت آینده سریع باید درباره این موضوع اقدام کند.
غرضی: ما در کشور ساحل دریایی بسیاری داریم، سی سال پیش هم بسیار ساحل دریایی داشتیم باید استفاده از مواهب دریا در کشور نهادینه شود و ما از این محبت عظیم الهی استفاده کنیم که متاسفانه مغفول مانده است. خیلی دوست دارم از این سواحل به خوبی استفاده کنیم ما شاهد هستیم که در شرایط فعلی در کشتی های فرانسوی در اقیانوس هند 100 تن 1000 تن ماهی صید می‌کنند.
قالیباف: یک حمل و نقل پاک، مطمئن، ارزان. من اعتقاد دارم با توجه به یک سیاست خارجی در حوزه دیپلماسی اقتصادی به خاطر مرزهای آبی در شمال و جنوب ما می توانیم در حوزه دریایی قوی عمل کنیم و براین باورم که اگر باری که برآن وجود دارد منطبق بر سیاست‌های رشد اقتصادی باشد قابل قبول است حال چه در معقوله صادرات باشد چه واردات اما قاچاق نباشد.
ولایتی: این یک وسیله راحت برای حمل و نقل است که شاخصه‌های آن ارزانی و پاک بودن آن است. ما عمدتا برای صادرات و واردات است از این کشتی ها استفاده می کنیم در حالی که حمل و نقل مسافر و بار بین بنادر خودمان به دلیل عدم ساخت اسکله صورت نمی‌گیرد و عملا برای حمل و نقل در جنوب کشورمان از خوزستان تا چابهار از حمل و نقل دریایی کمتر استفاده می‌کنیم.
عکس هشتم مناظره مربوط به تصویر ساعتی بود که زمان هفت و پانزده دقیقه را نشان می‌داد
روحانی در واکنش به این عکس گفت: همه باید فرصت شناس باشیم واز فرصت‌ها استفاده کنیم زمان زود از دست می‌رود.
غرضی در پاسخ به این تصویر اذعان داشت: عمر در گذر است و نزدیک زمانی هستیم که هر چه دنیا در کرده‌ایم مورد حساب و کتاب قرار می‌گیرد از این رو نگاه ما باید به آینده باشد و آماده باشیم.
قالیباف در واکنش به این تصویر تصریح کرد: فرصت‌های مالی، انضباطی، اقتصادی، فرهنگی درگذر است و همگی غیرقابل برگشت است و ما باید به مردم پاسخگو باشیم.
ولایتی در پاسخ به این تصویر با اشاره به سوره ناس گفت: از عمر اگر درست استفاده نشود بیهوده است بنابراین باید به چگونه سپری شدن عمرمان توجه کنیم.
جلیلی نیز در واکنش به این تصویر اذعان داشت: فرصت‌های مهم مدیریت در حال گذر است و ما باید برای آنها برنامه مشخصی داشته باشیم.
حداد عادل هم چنین اشعار دوران مدرسه تصریح کرد: باید قدر فرصت‌ها را بدانیم و برای آبادانی کشور مغتنم بشماریم.
عارف در واکنش به این تصویر گفت: نظم در امور بسیار مهم است متاسفانه صدا و سیما به این موضوع در مناظره امروز توجه نکرده است.
رضایی نیز در پاسخ به این تصویر گفت: مدیریت زمان مهم است عمر کشور و دولتمردان و مردم در حال گذر است ولی مورد استفاده درست قرار نمی گیرد.
وی هم چنین افزود: من اعتراضم نسبت به نحوه برگزاری این مناظره است وبه کل مجموعه مناظره اعتراض دارم.
حیدری مجری برنامه در ادامه در پاسخ به این هشت کاندیدای ریاست جمهوری درباره سوالات چند گزینه‌ای طرح شده اظهار داشت: این سوالات تصمیماتی بود که دولتهای گذشته در مقاطع مختلف گرفته بودند ما برای سنجیدن اولویت‌های شما این سوال ها را پرسیدیم و میخواستیم بدانیم رویکرد دولت شما نسبت به موضوعات مختلف چیست.
پس از آن حیدری هر هشت کاندیدا یک دقیقه فرصت جمع بندی داد و غرضی با تشکر از صدا و سیما تصریح کرد: صدا و سیما باید کمی عرصه تحقیقات میدانی خود را افزایش دهد کاندیداها و قشر سیاسی کشور می‌خواهند که تعداد رای دهندگان بیشتر شوند ما می‌خواهیم براساس نظر مردم عمل کنیم و هدفمان این است که انقلاب تثبیت، پررونق و پرتحرک شود.
قالیباف در جمع بندی صحبتهای خود گفت: امیدوارم پس از تحقق حماسه سیاسی بتوانم در دولتم حماسه اقتصادی را با همکاران در یک برنامه مدون محقق کنم.
وی افزود: برنامه مدون برنامه بنده در 24 فصل تدوین شده که از روز پس از انتخابات در اختیار مردم قرار می گیرد.
ولایتی نیز در صحبتهای پایانی خود تصریح کرد: امیدوارم به سمتی برویم که موجب احیای فرهنگ و تمدن اسلام و ایران شود ایران به عنوان گوهر یک دانه تاریخ بشریت است و بار دیگر این جغرافیا آن منزلت خود را پیدا خواهد کرد چرا که این کشور ظرفیت آن را دارد که کشور شماره یک دنیا شود.
جلیلی در جمع بندی صحبتهای خود در مناظره تصریح کرد: ما به برکت انقلاب اسلامی در دوران مختلف پیشرفتهای زیادی را به دست آورده‌ایم و با اتکا به نقاط قوت خود توانسته‌ایم به این نقطه مطلوب برسیم البته ما باید نقاط ضعفمان را نیز بپذیریم و در همه عرصه‌ها پیشرفت کنیم و موقعیت ایران را در عرصه بین الملل که از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است پررنگ‌تر کنیم هم چنین من برنامه‌هایم را در پایگاه اینترنتی شخصی‌ام برای اطلاع مردم گذاشته‌ام.
حداد عادل نیز در صحبتهای پایانی خود اذعان داشت: ما توانسته‌ایم 8 سال جنگ را پشت سربگذاریم اکنون نیز تحریم‌های تحمیلی را پشت سر خواهیم گذاشت ما با اقتصاد مقاومتی و تغییر سبک زندگی و وحدت ملی و تلاش هوشمندانه همه با انتخاب خوب در انتخابات24 خرداد شرکت خواهیم کرد.
عارف نیز در جمع بندی سخنان خود ضمن تشکر از مردم ایران اظهار داشت: امیدوارم همه مردم حضور پرشوری در انتخابات داشته باشند و ما با مشارکت حداکثری روبه رو شویم مردم باید با بررسی برنامه‌ها و سوابق کاندیداها به اصلح رای دهند برنامه‌هایم حول محور معیشت، منزلت و عقلانیت در پایگاه اینترنتی شخصی ام برای عموم مردم قرار داده شده است.
رضایی نیز در صحبتهای پایانی خود اذعان داشت: آینده روشن و امیدبخش است مردم نه تنها تحریم ها را پشت سرمی گذارند بلکه فرصت های تاریخی نیز به وجود می‌آورند ما در دفاع مقدس و انقلاب اسلامی این کار را کرده‌ایم اکنون نیز با نوسازی دولت و خیزش مردم عزمت مردم ایران به اثبات میرسد من پس از خدا امیدم به جوانان کشور است براین باورم که به لطف پروردگار ورق را برمی‌گردانیم.
روحانی در سخنانی پایانی خود با اشاره به دولت تدبیر و امید گفت: من در مقابل فقر و مشکلات مردم خودم را مسئول می دانم و تلاش خواهم کرد که رای همه مردم و اقشار آسیب پذیر و بیماران بیمه همگانی را اجرایی خواهم کرد و کاری می کنم که مردم برای بیمه حق انتخاب داشته باشند و در بیمه رقابتی بیمه مورد نظر خود را انتخاب کنند شعار انتخاباتی‌ام نجات اقتصاد ایران، احیای اخلاق و تعامل سازنده با جهان است.
در پایان این مناظره حیدری مجری برنامه ضمن تاکید بر سوالات چند گزینه‌ای خطاب به کاندیداها گفت: در مناظره‌های آینده اگر پیشنهاداتی داشتید از طریق مسئولان ستاد خود به ما ارائه دهید ما هم چنین 24 سوالی را که مدنظر داشتیم در اختیار ستادهای شما قرار می‌دهیم.
وی افزود: این سوال‌ها درست است و ما می‌خواهیم بدانیم که دولت شما به دنبال کدام روش است چرا که رئیس جمهور باید در مقاطع مختلف تصمیم‌گیری کند ما پس از پاسخگویی شما به این سوالات نتایج را برای مردم مشخص خواهیم کرد.
به گزارش 
